تشخیص زبان بدن
زبان بدن به سیگنال های غیر کلامی گفته می شود که ما برای برقراری ارتباط از آن ها استفاده می کنیم . به گفته کارشناسان این نشانه های غیر کلامی بخش عظیمی از ارتباطات روزانه ما را تشکیل می دهند . از حالت چهره گرفته تا حرکات بدن ، چیزهایی که به زبان نمی آوریم همچنان می توانند اطلاعاتی را به فرد مقابل منتقل کنند .
گفته شده است که امکان دارد بادی لنگویج ، بین 60 تا 65 درصد کل ارتباطات را به خودش اختصاص دهد . خواندن و تفسیر زبان بدن اگرچه مهم است اما توجه به زمینه و محیط نیز ضروری است . در بسیاری از موارد ، شما باید به جای اینکه به یک عمل واحد توجه کنید ، بر روی مجموعه ای از سیگنال ها تمرکز کنید . در ادامه با چگونگی تشخیص زبان بدن بیشتر آشنا می شوید اما قبل از آن لازم است با این مفهوم بیشتر آشنا شوید .
زبان بدن چیست
زبان بدن یا body language که به عنوان ارتباط غیر کلامی نیز شناخته می شود یک سیستم سیگنال پیچیده بدن به منظور تعامل احساسات ، افکار و حالات ذهنی ما است . به این دلیل این سیستم پیچیده است که کانال های مختلفی مثل چهره ، دست و پا ، وضعیت بدن در هنگام نشستن یا ایستادن و حتی میزان فاصله ما با دیگران را در بر می گیرد .
هر یک از این کانال ها ، می توانند پیام های مختلفی را انتقال دهند . آن ها سیگنال هایی در مورد هیجانات خاص یا عمومی و همچنین فرایندهای شناختی خاص و وضعیت های فیزیولوژیکی را برای دیگران می فرستند . وقتی همه این کانال ها و سیگنال های آن را در کنار هم قرار می دهیم متوجه دلیل پیچیدگی رفتار غیر کلامی و بادی لنگویج می شویم . خواندن زبان بدن دیگران بسیار هیجان انگیز بوده زیرا پیام های مختلفی برای ما به همراه دارد . در ادامه با راهکارهای تشخیص زبان بدن از روی سیگنال های مختلف آشنا می شوید .
چشم ها
از چشم ها به عنوان پنجره های روح یاد می شود زیرا چشم ها ظرفیت زیادی برای انتقال افکار و احساسات افراد دارند . وقتی با فردی دیگر مشغول مکالمه هستید ، توجه به حرکات چشم او بخشی طبیعی و مهم از فرایند ارتباط است . برخی از موارد متداول در زبان بدن که ممکن است متوجه آن ها شوید این است که آیا فرد مقابل تماس چشمی مستقیم با شما دارد یا از زل زدن به شما می پرهیزد ، چقدر پلک می زند یا آیا مردمک های چشمش گشاد شده است . در هنگام ارزیابی زبان بدن ، به سیگنال های چشمی زیر توجه کنید :
خیره شدن : وقتی فرد هنگام مکالمه مستقیماً به چشمان شما نگاه می کند نشان دهنده علاقه و توجه او است . با این حال طولانی شدن تماس چشمی می تواند تهدیدآمیز باشد . از طرف دیگر ، قطع تماس چشمی یا غالباً نگاه کردن به جایی دیگر ، ممکن است نشان دهد که فرد حواسش پرت شده ، احساس ناراحتی دارد یا سعی در پنهان کردن احساسات واقعی خود می کند .
پلک زدن : پلک زدن طبیعی است اما باید به این نکته نیز در تشخیص زبان بدن توجه داشته باشید که آیا فرد زیاد پلک می زند یا کم . افراد معمولاً زمانی که پریشان یا ناراحتند سریع تر پلک می زنند . پلک زدن کم ممکن است نشانگر این مسئله باشد که فرد به طور عمدی سعی در کنترل حرکات چشمی خود دارد . برای مثال ، یک بازیکن پوکر ( Poker ) ممکن است کمتر پلک بزند تا نشان ندهد که در مورد کارت هایی که دارد چقدر هیجان زده است .
اندازه مردمک چشم : اندازه مردمک چشم می تواند یک سیگنال ارتباطی غیر کلامی ظریف در شناخت body language باشد . در حالی که میزان نور در محیط ، گشادی مردمک چشم را کنترل می کند گاهی اوقات ، احساسات نیز باعث ایجاد تغییرات جزئی در اندازه مردمک می شوند . به عنوان مثال ممکن است در مورد چشمان اغواگر (bedroom eyes ) شنیده باشید . این اصطلاح زمانی به کار می رود که فرد جذب شخصی دیگر شده است . در این حالت ، مردمک چشم فرد بسیار گشاد می شود .
حالت چهره
برای لحظه ای فکر کنید که فرد قادر است با یک حالت چهره ، چقدر پیام منتقل کند . لبخند می تواند نشان دهنده تایید یا خوشحالی باشد . اخم می تواند نشانه ناراحتی یا نارضایتی باشد . در بعضی موارد ، حالت چهره ما ممکن است احساس واقعیمان در مورد یک وضعیت خاص را نشان دهد . در حالی که می گویید حالتان خوب است امکان دارد چهره شما به اطرافیان ، چیز دیگری بگوید .
چند نمونه از احساساتی که می توانند از طریق چهره ابراز شوند عبارت اند از : خوشحالی ، غم ، خشم ، غافلگیر شدن ، نفرت ، ترس ، سردرگمی ، هیجان زدگی ، تمایل و تحقیر . حالت چهره شخص حتی به ما کمک می کند که متوجه شویم آیا به آنچه او می گوید اعتماد داریم یا خیر . یک مطالعه نشان داده است که قابل اطمینان ترین صورت ، افزایش جزئی ابروها و اندکی لبخند است .
همچنین ، حالت چهره جزء جهانی ترین شکل های body language است . حالات چهره ای که برای نشان دادن احساسات استفاده می شوند در سراسر جهان مشابه است . تحقیقات حتی حاکی از این است که ما بر اساس حالات چهره ، در مورد هوش دیگران قضاوت می کنیم . در یک مطالعه در ارتباط با شناخت زبان بدن نشان داده شد افرادی که چهره باریک تر و بینی برجسته تری دارند احتمالاً باهوش تر درک می شوند . همچنین ، افرادی که چهره شادتری دارند و لبخند می زنند ، نسبت به کسانی که چهره عصبانی دارند باهوش تر تشخیص داده شدند .
دهان
حالات دهان نیز در خواندن زبان بدن افراد ضروری است . به عنوان مثال ، جویدن لب پایین ممکن است نشانگر این باشد که فرد احساس نگرانی ، ترس یا ناامنی را تجربه می کند . اگر فرد در حال خمیازه یا سرفه باشد پوشاندن دهان ممکن است تلاش برای مودب بودن باشد اما امکان دارد نشانگر تلاشی برای پوشاندن مخالفت نیز باشد . لبخند زدن شاید یکی از مهم ترین سیگنال های زبان بدن باشد اما لبخند ها را نیز می توان به روش های مختلفی تفسیر کرد . یک لبخند ممکن است واقعی باشد یا ممکن است برای ابراز خوشحالی دروغین ، طعنه زدن یا حتی بدبینی استفاده شود . هنگام تفسیر زبان بدن از روی دهان ، به نشانه های زیر توجه کنید :
لب های جمع شده : بستن محکم لب ها می تواند نشانه بی میلی ، مخالفت یا عدم اعتماد باشد .
گاز گرفتن لب : افراد گاهی هنگام نگرانی ، اضطراب یا استرس ، لب های خود را گاز می گیرند .
پوشاندن دهان : وقتی افراد می خواهند یک واکنش عاطفی را پنهان کنند ممکن است برای جلوگیری از بروز لبخند یا پوزخند ، دهانشان را بپوشانند .
رو به بالا یا پایین رفتن دهان : تغییر جزئی در دهان همچنین می تواند نشانگر ظریفی از احساس فرد باشد . هنگامی که دهان کمی به سمت بالا است می تواند به این معنی باشد که فرد احساس خوشحالی یا خوشبینی می کند . از طرف دیگر ، دهانی که رو به پایین باشد می تواند نشانه ای از غم ، اندوه ، مخالفت یا حتی یک دهن کجی آشکار باشد .
بازوها و پاها
بازوها و پاها نیز می توانند در شناخت ارتباط غیر کلامی مفید باشند . بستن بازوها می تواند نشان دهنده دفاعی بودن فرد باشد . همچنین وقتی پا روی پا می اندازید ممکن است نشان دهنده دوست نداشتن فرد مقابل یا احساس ناراحتی با او باشد . باز کردن زیاد بازوها نیز می تواند تلاشی برای بزرگتر به نظر رسیدن باشد در حالی که نگه داشتن بازوها نزدیک یکدیگر تلاشی برای کوچک کردن خود و گوشه گیری است . به سیگنال های زیر توجه کنید :
دست به سینه بودن ممکن است نشان دهنده دفاعی بودن شخص ، محافظت او از خودش یا بستن خود باشد .
ایستادن با دست هایی که روی باسن قرار دارند می تواند نشانه ای از آماده بودن و احساس کنترل شخص باشد . این سیگنال به معنی پرخاشگری نیز هست .
بستن دست ها در پشت ممکن است نشانگر این باشد که فرد احساس بی حوصلگی ، استرس و حتی خشم می کند .
ضربه زدن انگشتان می تواند نشانه ای از بی حوصلگی ، بی صبری یا ناامیدی شخص باشد .
پا روی پا انداختن ، می تواند بیانگر این مسئله باشد که فرد می خواهد خودش را ببندد یا به حفظ حریم خصوصی خود نیاز دارد .
شکل کلی بدن (Posture )
شکل کلی بدن می تواند در خواندن بادی لنگویج اطلاعات زیادی را در مورد احساس یک فرد و همچنین نکات مربوط به ویژگی های شخصی به شما ارائه دهد از جمله اینکه آیا شخص اعتماد به نفس دارد یا پذیرا و مطیع است . به عنوان مثال ، صاف نشستن نشان می دهد که شخص متمرکز بوده و به آنچه اتفاق می افتد توجه می کند . از طرف دیگر ، نشستن با بدن خم نشان می دهد شخص بی حوصله و بی تفاوت است .
حالت باز : شامل وضعیت بالا تنه باز و راحت بوده که نشان دهنده دوستانه و پذیرا بودن ، تمایل و اعتماد به نفس است .
حالت بسته : شامل مخفی کردن بالا تنه با قوز کردن یا ضربدری نگه داشتن دست ها یا پاها است و می تواند نشان دهنده خصومت ، غیر دوستانه بودن و اضطراب باشد .
فضای شخصی
تا به حال شنیده اید که فردی اشاره کند به فضای شخصی نیاز دارد ؟ آیا تا به حال احساس کرده اید شخصی که در نزدیکی شما قرار دارد احساس ناراحتی می کند ؟ اصطلاح جا کاربرد شناسی (proxemics ) که توسط انسان شناس ادوارد تی . هال (Edward T. Hall ) مطرح شده است به فاصله میان افراد در تعامل اشاره دارد . درست مانند حرکات صورت و بدن ، فضای شخصی میان افراد نیز اطلاعات مهمی به ما منتقل می کنند . لازم به ذکر است که سطح فاصله شخصی می تواند از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت باشد .
فاصله صمیمی 15 تا 45 سانتیمتر : این فاصله اغلب نشان دهنده رابطه نزدیک تر افراد به یکدیگر و احساس راحتی آن ها با هم است . برای مثال این فاصله در رابطه های عاشقانه وجود دارد . معمولاً در آن ، تماس صمیمانه مثل بغل کردن ، در گوشی حرف زدن یا لمس کردن اتفاق می افتد .
فاصله شخصی 45 تا 121 سانتی متر : این فاصله جسمی معمولاً میان اعضای خانواده یا دوستان نزدیک اتفاق می افتد . هرچه افراد در این فاصله شخصی به یکدیگر نزدیک تر باشند یعنی با هم صمیمی تر هستند .
فاصله اجتماعی 1.21 تا 3.65 متر : این سطح از فاصله معمولاً با افراد آشنا اتفاق می افتد . با کسانی که آن ها را خوب می شناسید مثل همکارانی که هفته ای چند بار آن ها را می بینید این فاصله ممکن است کمتر باشد . اما فردی که او را بخوبی نمی شناسید مثل مامور پست که فقط یک بار در ماه ممکن است یکدیگر را ببینید این فاصله می تواند به 3 متر نزدیک تر باشد .
فاصله عمومی 3.65 تا 7.62 متر : این فاصله معمولاً در سخنرانی های عمومی وجود دارد . صحبت در کلاسی پر از دانش آموز یا ارائه پروژه در محل کار نمونه های خوبی از چنین موقعیت هایی هستند .
پیشنهاد پایانی
تشخیص زبان بدن ، می تواند در برقراری ارتباط بهتر با دیگران و تفسیر آنچه آن ها می خواهند به شما انتقال دهند کمک کننده باشد . اگرچه تفسیر هر کدام از سیگنال ها می تواند وسوسه برانگیز باشد اما مهم است که در کنار این ها به سیگنال های کلامی و موقعیت نیز توجه شود .
همچنین می توانید بر یادگیری بهتر چگونگی ارتباط غیر کلامی تمرکز کرده تا به مردم اجازه دهید بدانند چه احساسی دارید بدون اینکه حتی یک کلمه بیان کنید . در ادامه و با کلیک بر روی لینک زیر با راهکارهای بهبود زبان بدن بیشتر آشنا می شوید .
اگر پس از مطالعه این مقاله ، باز هم سوالاتی در مورد تشخیص زبان بدن داشتید می توانید با کارشناسان سامانه مشاوره فیلیا تماس بگیرید و یا برای مطالعه مطالب بیشتر ، کانال تلگرامی مشاوره روان شناسی اجتماعی را دنبال کنید .
سوالات متداول
1- زبان بدن چیست ؟
این مفهوم به معنای ارتباط غیر کلامی است که در آن از سیگنال های غیر کلامی برای برقراری تعامل استفاده می کنیم که به جزئیات آن در مقاله بیشتر پرداخته شده است .
2- پوشاندن دهان به چه معنا است ؟
اگر در هنگام سرفه یا خمیازه باشد نشان دهنده مودب بودن فرد است اما در بعضی موارد نیز با هدف پوشاندن اخم ناشی از مخالفت انجام می شود که به جزئیات آن در مقاله بیشتر پرداخته شده است .
3- پا روی پا انداختن به چه معنا است ؟
این کار می تواند بیانگر این مسئله باشد که فرد می خواهد خودش را ببندد و از حریم شخصی خود محافظت کند . برای آگاهی از جزئیات بیشتر می توانید مقاله را مطالعه کنید .
جدیدترین مطالب فیلیا
