آموزش های لازم برای والدین کودکان اوتیسم و اهمیت آنها

اتیسم نوعی اختلال نافذ رشد می باشد که با رفتارهای کلیشه ای ، تحریک پذیری ، رفتارهای تخریبی و اشکال جدی در ارتباط اجتماعی کودک مشخص می شود و معمولا قبل از سه سالگی بروز پیدا می کند و علاوه بر اینکه تاثیرات بسیار زیادی روی رشد کودک و اجتماعی شدن او می گذارد تاثیر زیادی نیز روی شرایط خانواده ، تعاملات اجتماعی آنها و روحیات آنها می گذارد . تولد یک کودک اوتیسم ممکن است حتی یک خانواده سالم را نیز از هم بپاشد زیرا فشار زیادی به خانواده می آید . برای جلوگیری از آسیب وارد شدن به ساختار خانواده کودک کمک گرفتن از روانشناس و آموزش دیدن در زمینه های گوناگون بسیار مفید می باشد . در این مقاله به اهمیت آموزش دادن به خانواده های کودکان اوتیسم و آموزش های لازم برای این خانواده ها می پردازیم .
 

اهمیت آموزش به والدین کودکان مبتلا به اتیسم

والدین کودکان مبتلا به اوتیسم با چالش های بسیاری رو به رو هستند که آنها را در معرض پیامدهای منفی روانی قرار می دهد . مشارکت والدین در برنامه های آموزشی می تواند این آشفتگی ها را کاهش دهد تا جایی که پژوهش های انجام شده بر روی والدین آموزش دیده ، تاثیر مثبت و معنا دار این نوع آموزش ها را بر روی خود کارامدی آن ها تایید کرده است .
والدین این کودکان به علت رفتارهای مخرب و غیرعادی کودکشان ، سختی و مشکلات فراوانی در نگهداری از کودک و مهارت های والدگری تجربه می کنند چرا که آنها بایستی به طور دایم خود را با نیازهای متغیر کودک هماهنگ کنند . همچنین كودک مبتلا به اوتیسم ، به عنوان يک عامل فشار روانی برای والدين ، می تواند هيجانات آنها را تحت تأثير قرار دهد و توانايی والدين را براي مقابله با مشكلات كودک كاهش دهد . بنا بر این ممکن است والدین در مدیریت رفتارهای کودکشان با مشکلاتی مواجه شوند . همین امر موجب می شود که آنها نسبت به صلاحیت و توانایی های خود در نقش والدگری تردید داشته و به این نتیجه برسند که خودکارآمدی لازم در کنترل و مدیریت رفتارهای کودک را ندارند . در این زمینه بررسی های انجام شده بر روی والدین این کودکان نشان می دهد که آن ها در مقایسه با والدین کودکان عادی و کودکان دچار سایر اختلالات ، خودکارآمدی پایین تری را احساس می کنند . والدین به منظور احساس خودکارآمدی نیازمند دانش و اطلاعات در زمینه ی روش های موثر مراقبت از کودک هستند . آن ها بایستی به توانایی های خود اعتماد کرده و مطمئن باشند که عملکردشان تاثیر مثبتی بر رفتارهای کودکان می گذارد .
از سویی دیگر و با توجه به آن كه اوتيسم يک اختلال مادامالعمر است ، شناسایی نيازهای والدين كودكان مبتلا ، نيز از اهميت و ضرورت ويژه ای برخوردار است . يافته های پژوهشی نشان می دهند كه استرس والدين كودكان دارای اوتیسم ، از والدين كودكانی كه دچار ساير اختلالات می باشند ، بیشتر است . همچنین اين والدين در مقايسه با والدينی كه كودكان مبتلا به اوتيسم ندارند ، رضايت زناشويی ، سازگاری و احساس تعلق كمتری را گزارش می كنند . این در حالیست که فقدان حمايت ها و آموزش های لازم از خانواده های كودكان مبتلا به اوتیسم ، نيز استرس والدين را افزايش می دهد .
نهایتاً به نظر می رسد آنچه که می تواند والدین را در پیمودن این مسیر پر فراز و نشیب یاری رساند آموزش مهارت های خودکارآمدی و مدیریت هیجانات و استرس برای کنترل و کنار آمدن بهتر با مسئله اوتیسم می باشد .
 

آموزش های لازم برای خانواده های کودکان اوتیسم

انواع آموزش به والدین شامل موارد زیر می باشد :
1 . آموزش های مرتبط با اوتیسم :

این آموزش ها در واقع والدین را آماده می سازد تا پا به پای درمان گران و در خانه به بهبود وضعیت کودک یاری رسانند و روند درمانی را تسریع بخشند . تسلط بر این بخش والدین را قادر می سازد تا درک بهتری از روند درمان کودک داشته و نقش مستقیم و موثرتری در این زمینه ایفا نمایند . این آموزش ها  شامل آموزش درمان های والد محور ، آموزش گفتار درمانی در خانه و مسائل مرتبط با زبان ، آموزش بازی درمانی در خانه و ... می باشند .

2 . آموزش های مقاوم سازی ساختار روانی :

همانطور که پیش تر اشاره شد  والدین کودکان مبتلا به اوتیسم سطوح استرس و اضطراب بالاتری را در مقایسه با والدین کودکان عادی تجربه میکنند. این نیازمند آن است که آنها  از نظر روحی مقاومت بیشتری کسب نمایند تا به تبع آن تاب آوری و قدرت سازگاریشان افزایش یافته و بتوانند کنترل اوضاع را خود به دست گیرند ، مقاومت و ظرفیت روحی میسر نمیشود مگر با فراگیری مهارت های روانشناسی ویژه. این آموزش ها می توانند در قالب گروهی (با اثر بخشی بیشتر) و یا حتی به صورت تک به تک (با تمرکز بیشتر)  به والدین ارائه شوند و شامل : آموزش مدیریت استرس ، مدیریت خشم ، ارتباط موثر و همدلی با همسر ، مدیریت هیجانات منفی ، خودآگاهی ، توانایی حل مسئله ، مدیریت تعارض و ... می باشند.

3. آموزش های مرتبط با فرزند پروری :

جدا از شرایط ویژه ای که کودک مبتلا به اتیسم برای والدین خود ایجاد می نماید ، به عنوان یک کودک نیاز به آموزش های عمومی از سوی خانواده خود دارد ، لذا والدین پیش از توجه به نیازهای ویژه کودک اتیسم خود می بایست مهارت های ابتدایی و اصول فرزند پروری را فرا گرفته و بتوانند آنها را با شرایط خاص فرزندشان منطبق سازند . این مهارت ها شامل : تربیت جنسی مختص کودکان اتیسم ، آموزش مهارت های ارتباطی و دوستیابی  ، آموزش مهارت های اجتماعی ، آموزش مهارت های روزمره  ، آموزش خودیاری به کودک و .... می باشند . 

برای مشاوره آموزش به والدین کودکان اوتیسم  با مشاوران تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا بهره مند شوید . هم چنین می توانید در کانال تلگرام روان شناسی کودک عضو شوید .