مراحل اجرای روش ایفای نقش در کارگاه آموزشی
روش ایفای نقش برای اجرا در گروه های کوچک مناسب است ، هرچند به صورت یک اجرای نمایشی در گروه بزرگ نیز به کار می رود . با استفاده از روش ایفای نقش ، شرکت کنندگان می توانند رفتاری را مشاهده کرده و آن را در محیطی امن ، به دور از پیامدهای منفی احتمالی و در نتیجه بدون نگرانی و ترس تمرین کنند ، تا جایی که بتوانند پس از تسلط بر آن ، این مهارت را در زندگی واقعی به کار برند .
در این مقاله به بررسی مراحل اجرای روش ایفای نقش در کارگاه آموزشی شامل معرفی موضوع ، مشخص کردن نقش ها ، تنظیم صحنه ، ایفای نقش ها ، بازخورددادن ، تعویض نقش و تجزیه و تحلیل می پردازیم .
مراحل اجرای روش ایفای نقش در کارگاه آموزشی
اجرای روش ایفای نقش در کارگاه آموزشی شامل موارد زیر است :
-
معرفی موضوع
-
مشخص کردن نقش ها
-
تنظیم صحنه
-
ایفای نقش ها
-
بازخورددادن
-
تعویض نقش
-
تجزیه و تحلیل
در ادامه مقاله به صورت کامل تری در مورد مراحل اجرای روش ایفای نقش در کارگاه آموزشی توضیح داده می شود .
معرفی موضوع
در معرفی موضوع سناریو را مطرح کنید و هدف از ایفای نقش را ذکر کنید . سناریو ها می تواند برگرفته از جلسه های قبلی کارگاه باشند یا توسط شرکت کنندگان پیشنهاد شود .
مشخص کردن نقش ها
بهترین شرایط در مشخص کردن نقش ها ، زمانی است که همه افراد در ایفای نقش سهمی داشته باشند . ایفای نقش را می توان در گروه های 2 ، 3 ، 4 نفری یا در صورت لزوم گروه های بزرگتر اجرا کرد . هر یک از اعضای گروه باید نقشی داشته باشند ، گاهی اوقات نیز ممکن است بخواهید مشاهده گری داشته باشید که آن چه را که گذشته گزارش کند . اگر این روش را در گروه بزرگ اجرا می کنید از تمام شرکت کنندگان بخواهید که نقش مشاهده گر را داشته باشند . می توان سوالی را مطرح کرده و یا چک لیستی را به آن ها خواست به سوال پاسخ داده و یا چک لیست را انجام دهند .
تنظیم صحنه
در تنظیم صحنه ، نقش ، زمان ، مکان و موقعیت بازی به بازیگران اطلاع داده می شود ولی نباید تمام جزئیات دیکته شود . برای نمونه : " شما دو نفر بر سر فوتبال اختلاف پیدا کرده اید . حال هر دو شما عصبی شده اید و شما ( اشاره به یکی از افراد ) دوست تان را تهدید می کنید . " وظایف آن ها را نیز مشخص کنید ، به طوری که بتوانند فعالانه در ایفای نقش شرکت کنند . مشاهده گران می توانند در مورد ارتباط غیر کلامی ، یا سایر مهارت های به کار رفته بازخورد دهند .
ایفای نقش ها
پس از تنظیم همه چیز ، اجازه دهید که ایفای نقش جلو برود . این فرایند بایستی کوتاه و متمرکز باشد .
بازخورددادن
پس از ایفای نقش ، در گروه های کوچک یا گروه بزرگ در مورد سوال های زیر بحث کنید :
-
نتیجه این ایفای نقش چه بود ؟
-
در نقش خودتان ، چه احساسی داشتید ؟
-
چه نگرش هایی وجود داشت ؟
-
این ایفای نقش چه پیامدهای دیگری می توانست داشته باشد ؟
-
در مورد کسی که نقشش را ایفا کردید چه چیزی یاد گرفتید ؟
-
چه چیزی را در افرادی که ایفای نقش می کردند مشاهده کردید ؟ ( از مشاهده گر )
-
اگر شما بودید ، چه کار دیگری انجام می دادید ؟
تعویض نقش
می توان پس از پایان ایفای نقش ، نقش ها را تعویض کرده یا به دیگران محول کرد ، تا دیدگاه های دیگر نیز مشخص شود .
-
در این مرحله می توان نگرش قهرمانان داستان را تغییر داده یا پیامدها را محدودتر کرد .
-
در این مرحله می توان مهارت های جدیدی نظیر رفتار قاطعانه را در داستان اضافه کرد تا این مهارت تمرین شده و نیز پیامدهای احتمالی چنین پاسخی مشخص شود .
-
تعویض نقش را می توان چند بار ادامه داده و در فواصل آن به بحث ، پیشنهاد کردن ، تغییراتی در رفتارها ، معرفی مهارت ها یا اطلاعات جدید یا تغییر نگرش یا واکنش یک یا چند نفر از قهرمانان داستان پرداخت .
تجزیه و تحلیل
مرحله تجزیه و تحلیل اهمیت بسیار زیادی دارد چون باعث می شود شرکت کنندگان آن چه را اتفاق افتاده درک کرده و یاد بگیرند چرا و چگونه آن را در زندگی شخصی خود به کار برند .
-
چه موضوع ، مشکل یا موقعیتی به وسیله ایفای نقش نمایش داده شد ؟
-
چه راه حل ها ، پیشنهادها یا جایگزین هایی ارائه شد ؟
-
هر یک از راه هایی که گفته شد چه پیامدی می توان داشته باشد ؟
-
آن چه که از ایفای نقش آموختیم چگونه می تواند در زندگی واقعی به کمک کند ؟
علاوه بر روش های اصلی بالا ، روش های دیگری هم هستند که در کارگاه های مهارت آموزی مورد استفاده قرار می گیرند . این روش ها به اختصار در زیر شرح داده شده اند .
-
نمایش بصری فعالیت های گروه ها ( نصب در تابلو ) : یکی از فعالیت های کارگاهی ، نصب نتایج کار گروه های کوچک در سالن کارگاه است . به این ترتیب اعضای سایر گروه ها نیز می توانند با نتایج کار گروه آشنا شوند .
-
ارائه شفاهی ( با استفاده از نمایه های شفاف ) : گاهی اوقات نماینده گروه های کوچک با استفاده از نمایه های شفاف نتیجه کار گروه خود را در گروه بزرگ به طور شفاهی گزارش می کنند . در این حالت تمامی گروه ها با نتیجه کار یکدیگر آشنا می شوند . و در تجارب گروه های دیگر سهیم می شوند .
-
تکالیف و فعالیت هایی که به شکل بازی هستند : در کارگاه های مهارت های زندگی از بازی های مختلف در جهت تغییر نگرش و یا مهارت آموزی و یا دادن اطلاعاتی به افراد استفاده می شود . نمونه این بازی ها را می توان در کتابچه های دانشجویان مشاهده نمود .
-
ایجاد رقابت های سالم و استفاده از پاداش و تقویت : یکی از اهداف کارگاه های مهارت آموزی ایجاد فضای کارگروهی و مشارکتی از یک سو و ایجاد رقابت میان گروه ها به منظور افزایش انگیزه یادگیری ازسوی دیگر است .
-
استفاده از ابزارهای سمعی و بصری : استفاده از فیلم ، نمایش ، وسایل نمایش اسلاید و نظایر آن نیز جو یادگیری را بهبود می بخشد .
-
ساختن کاردستی : این روش به خصوص در مورد نوجوانان و گروه های جوان تر ابزار خوبی برای یادگیری مهارت ها است . ساختن جدول مدیریت زمان از جمله این دسته فعالیت ها است .
-
مدل سازی و تصحیح : گاهی اوقات مهارت آموزی از طریق مدل سازی توسط تسهیل گران یا گردانندگان کارگاه صورت می گیرد . آنان مهارت مورد نظر ( مثلاً ) مهارت های ارتباطی را الگوسازی کرده و عملاً برای شرکت کنندگان در کارگاه نمایش می دهند .
سوالات متداول
1- مراحل اجرای روش ایفای نقش در کارگاه آموزشی چیست؟
روش ایفای نقش برای اجرا در گروه های کوچک مناسب است، هرچند به صورت یک اجرای نمایشی در گروه بزرگ نیز به کار می رود که در متن مقاله شرح داده شده است.
2- معرفی موضوع در ایفای نقش در کارگاه آموزش چیست؟
در معرفی موضوع سناریو را مطرح کنید و هدف از ایفای نقش را ذکر کنید که در متن مقاله توضیح آن ارائه شده است.
3- مشخص کردن نقش ها در ایفای نقش در کارگاه آموزشی چگونه است؟
بهترین شرایط در مشخص کردن نقش ها ، زمانی است که همه افراد در ایفای نقش سهمی داشته باشند که در متن مقاله مطرح شده است.
جدیدترین مطالب فیلیا
