تسهيل سوگواری در كودكان در هنگام زلزله
مرگ عزیزان و نزدیکان يكی از سخت ترين تجاربی است كه كودكان در زندگی خود با آن رو به رو می شوند ، و در عين حال برای والدين كمک به كودک سوگوار بسيار مشكل است . در جريان حوادثی که باعث مرگ می شوند مانند زلزله ، معمولاً روند طبيعی سوگواری به دليل علايم اختلال استرس پس از سانحه مختل می شود ، مثلاً فرد داغدار به دليل هجوم افكار مزاحم در رابطه با صحنه دلخراش مرگ مادر يا پدرش ، نمی تواند تمركز كرده و لحظات شيرينی را كه در كنار او گذرانده در ذهن خود مرور نمايد تا به تدريج روند طبيعی سوگ طی شود . در این مقاله به بررسی تسهيل سوگواری در كودكان در هنگام زلزله می پردازیم .
چگونه بزرگترها می توانند به كودک سوگوار كمک كنند
- ارتباط باز و صادقانه
توضيحات صحيح و متناسب با سن كودک ارائه كنيد .
از توضيحات انتزاعی خودداری کنید .
مرگ را به " خواب " يا " سفر " تشبيه نكنيد .
- زمان كافی برای انطباق شناختی بدهيد
فضا را برای طرح سؤالات و برقراری ارتباط باز بگذاريد .
مكالمات كوتاه در اين ارتباط را پذيرا باشيد .
كودک را بر سر مزار ببريد .
بازی كودک را تشويق كنيد .
- به فقدان صورت طبيعی ببخشيد
در صورت تمايل كودک ، او را در مراسم تدفين و سوگواری شركت دهيد .
احساساتتان را از كودک مخفی نكنيد .
اجازه بدهيد يادگاری هايی از متوفی با خود داشته باشد .
- سازگاری عاطفی را تسهيل كنيد
از جدايی های غير ضروری بپرهيزيد .
برنامه منظمی در خانه و مدرسه داشته باشيد .
با كودک در مورد نگرانی هايش صحبت كنيد .
با كودک در مورد احساس گناه احتمالی صحبت كنيد .
- شركت در تشييع جنازه
تصميم گيری در مورد شركت در مراسم تشييع جنازه و ساير مراسم سوگواری بايد به عهده كودک گذاشته شود و نبايد با تصور اين كه اين مراسم برای او دردناک و غير قابل تحمل خواهد بود ، او را محروم نكنيم . مسلماً برای شركت در اين مراسم بايد كودک را از قبل آماده كنيم . كودک بايد بداند كجا خواهد رفت ، چه اتفاقی خواهد افتاد و چه كسانی همراه او خواهند بود . در مواردی كه اجساد متلاشی می شوند لزومی ندارد كودک را از خداحافظی كردن با متوفی محروم كنيم، بلكه می توان اجازه داد كه كودک قسمت هايی از بدن متوفی را كه سالم مانده است ببيند . يكی از نكاتی كه از قبل بايد به كودک گفته شود ، احتمال بروز عكس العمل های شديد از سوی بزرگترها در حين مراسم است . بايد به او گفته شود كه بزرگترها نيز مضطرب و غمگين هستند ، ولی در عين حال او همواره تحت حمايت آنان خواهد بود . بسيار مهم است كه پس از برگزاری مراسم عزا كودک اين فرصت را پيدا كند كه درباره آن چه که اتفاق افتاده صحبت كند و سوالاتش را به راحتی بيان نمايد .
متأسفانه به دنبال بروز زلزله ، برگزاری مراسم تدفين و سوگواری مطابق رسوم منطقه در بسياری موارد ممكن نيست . تعداد زياد اجساد و ترس از مشكلات ناشی از تأخير در تدفين ، باعث می شود كه اجساد سريعاً به خاک سپرده شوند . در چنين مواردی ، در صورتی كه روحانيون از قبل آموزش ديده باشند ، می توانند كمک شايان توجهی از طريق سعی در برگزاری مراسم هرچند تا حدی متفاوت از آن چه به طور معمول انتظار می رود . به بازماندگان کمک کنند . برگزاری مراسم می تواند برای جمعی بزرگ از بازماندگان در محل های اجتماع عمومی ( مانند مساجد ) باشد و يا به صورت مراسمی كوچک در منازل افراد با حضور روحانيون باشد .
- برقراری ارتباط با كودكان
بهترين راه برای كاستن خيالبافی های نادرست و ابهام پيرامون مرگ ، برقراری ارتباط صادقانه با كودک است . توضيحاتی كه به كودک می دهيم بايد ساده و متناسب با سن و تكامل او باشند . اجتناب از صحبت با كودكان ، گاهی به اين دليل است كه بزرگترها می ترسند كنترل خود را جلو كودكانشان از دست بدهند ، و يا اين كه كودک را مضطرب و پريشان سازند . در صورتی كه چنين فضايی در منزل باشد ، بهتر است حداقل كودک در خارج از محيط خانواده با يک فرد بزرگسال مورد اعتماد خود در ارتباط بوده و با او در مورد مرگ عزيزش صحبت كند . صحبت با بزرگترها به كودک اين فرصت را می دهد كه به لحاظ شناختی نسبت به مسئله مرگ تسلط پيدا كند و سؤالات خود را پيرامون جنبه های فيزيكی و غير فيزيكی مرگ مطرح کند . بزرگترها بايد خود را برای پاسخگويی به اين سؤالات آماده کنند و در نهايت دقت و صداقت به كودک پاسخ دهند . در صورتی كه پاسخ سؤالی را نمی دانيم ، بهترين كار اين است كه عدم اطلاع خود را با كودک در ميان بگذاريم . همواره بايد به خاطر داشت كه كودكان برای درک واقعيت مرگ مدت زمان بيشتری نسبت به بزرگترها لازم دارند ، و برای تكوين اين درک گاه به طور ناگهانی ، درست در لحظه‌ای كه فرد بزرگسال اصلاً انتظار آن را ندارد شروع به صحبت و سؤال كردن می كند . هم چنين دوره‌های غم و اندوه کوتاه تری داشته و نسبت به بزرگترها تحمل كمتری نسبت به احساسات شديد دارند . برخی كودكان از صحبت پيرامون مرگ و متوفی خودداری می کنند تا بلكه خود را از احساسات آزاردهنده حفاظت كنند . در چنين مواردی می توانيم به عنوان يک رفتار اجتنابی به اين مسئله نگاه کنیم و به كمک آنان برويم ، بايد محيط را به گونه‌ای آماده كنيم كه كودک بتواند به احساسات خود بپردازد ولی هرگز بدون آماده سازی نبايد كودک را وادار به صحبت كردن کرد .
- بيان و توصيف عينی سوگ
توصيف عينی سوگ راهی برای ملموس كردن واقعيت مرگ برای كودک است ، بدين ترتيب كه خاطرات و ياد متوفی به عنوان بخشی از زندگی كودک نگه داشته شده و سپس به تدريج كودک به همراه والدين بخش هايی را كه حفظ آن ها طبيعی نيست حذف نموده و بقيه بخش ها را حفظ می كنند . كودک می تواند عكس ها يا برخی متعلقات متوفی از قبيل ساعت و لباس را نگه دارد . در بلاهایی مانند زلزله بايد به كودک برای پيداكردن چنين يادگارهايی از زير آوار كمک كرد .
- سازگاری عاطفی
علاوه بر ايجاد درک متناسب با سن از طريق نقاشی ، صحبت كردن ، حضور بر سر مزار ، كودكان نيازمند سازگاری عاطفی نيز هستند . بايد به كودک اطمينان دهيم كه می تواند با بزرگترها صحبت كند و در عين حال به فعاليت های لذت بخشی مانند بازی دسته جمعی ، نقاشی و غيره بپردازد و لذت ببرد . برقراری برنامه روزانه منظم به كودک حس امنيت می دهد . گاهی آموزش تكنيک آرام سازی برای كودكان مفيد است .
جدیدترین مطالب فیلیا
