تحقیر نوجوان و پیامدهای آن
دوره نوجوانی دورانی سراسر بحران است و با تغییرات مشخصی که در بدن ، رفتار های اجتماعی و احساسات فرد پدیدار می گردد ، قابل شناسایی است . بحران اصلی در این دوران به گفته اریکسون ( Erikson ) ، بحران هویت است یعنی نوجوان در تلاش برای یافتن هویت خود و تثبیت آن است .
برای این که این دوره بحرانی به خوبی طی شود و نوجوان ، موفق به کسب هویتی مستقل شود ؛ رفتار اطرافیان و به خصوص والدین از اهمیت ویژه ای برخوردار است . در این زمینه ، بالا بردن اعتماد به نفس نوجوان ، حفظ استقلال او و حمایت و پشتیبانی کردن از او می تواند مفید واقع شود و به همان اندازه ، کوچک شمردن و تمسخر نوجوان می تواند مخرب باشد .
بسیاری از والدین ، نوجوانان خود را در خلوت و یا حتی بدتر از آن ، در حضور دیگران تحقیر و تمسخر می کنند اما باید بدانند که این عمل چه به صورت عمدی انجام شود و چه ناخواسته ، آسیب شدیدی به نوجوان وارد می کند که می تواند در کسب هویت او و حتی در طی کردن بقیه مراحل رشدش خلل وارد آورد ، از این رو نباید این گونه تحقیرها سبک شمرده شوند .
با مطالعه این مقاله می توانید با تحقیر و اثرات مخربی که بر نوجوانان می گذارد و همچینن راهکار هایی برای فرزندپروری بدون تحقیر آشنا شوید و علاوه بر این ، توصیه هایی نیز برای نوجوانانی که مورد تحقیر واقع شده اند و می خواهند از شدت احساسات منفی تجربه دردناک خود بکاهند ، ارائه شده است .
تحقیر و اثرات مخرب آن بر نوجوان
تحقیر احساسی است که اغلب آن را با احساس خجالت زدگی یکی می دانند ، اما احساس تحقیر احساسی عمیق تر و شدیدتر از خجالت زدگی است به طوری که به افسردگی ، شکستن عزت نفس ، رفتار های انتقامی و حتی خودکشی ختم می شود ، به عنوان مثال ممکن است فردی به دلیل عملکرد ضعیفش در امتحان احساس خجالت کند ، در حالی که تحقیر در نتیجه شکست های مهم تجربه می شود به عنوان مثال می توان به قربانیان تجاوز اشاره کرد که اغلب احساس تحقیر می کنند .
برخی از والدین عمدا نوجوان خود را تحقیر می کنند و تصور می کنند که این رفتار می تواند باعث شود که او مجددا کار اشتباهش را تکرار نکند اما باید بدانند که در واقع این راه حل درستی نیست ، زیرا این روش حتی اگر در کوتاه مدت اثربخش باشد ، بدون شک در طولانی مدت بی نتیجه خواهد بود .
روانکاو آلیس میلر (Alice Miller ) ، اینگونه بیان می کند که : هر نوعی از گوشمالی دادن نوجوان ، یک تحقیر است و این تحقیرها اثرات بد جسمی و عاطفی بر جای می گذارند . او در ادامه می گوید : آنچه را که ما با فرزندانمان انجام می دهیم بعدا بخشی از مجموعه رفتار های آنها خواهد شد ، یعنی فردی که در سنین کودکی و نوجوانی از والدینش کتک می خورد در آینده دائما دیگران را مورد ضرب و شتم قرار می دهد و آن هایی که مورد تحقیر واقع می شوند در آینده دیگران را تحقیر خواهند کرد .
راهکارهایی برای فرزند پروری بدون تحقیر
بسیاری از والدین با روش های فرزند پروری موثر و به دور از توهین و تحقیر آشنا نیستند و مرتبا نوجوان خود را کوچک می شمارند . برای کمک به والدین که بتوانند برخورد صحیحی با نوجوانشان داشته باشند ، در ادامه 5 تکنیک فرزند پروری ارائه شده است :
از نوجوان خود سلب آزادی نکنید
زمانی که شما هر نوع آزادی را از نوجوان می گیرید در واقع چیزی برای او باقی نگذاشته اید و با خود می گوید دیگر چیزی برای از دست دادن ندارم . بنابر این هر کاری انجام خواهد داد و شما به طور کامل از کنترل او درمانده خواهید شد .
عزت نفس نوجوان را هدف قرار ندهید
عزت نفس نوجوان اولین مفهومی است که با تحقیر آسیب می بیند پس هرگز در فرزند پروری خود آن را هدف قرار ندهید ، به عنوان مثال اگر نوجوانتان به برخی فعالیت ها مانند ورزش خاصی علاقه دارد که با انجام دادن آن نسبت به خودش احساس خوبی پیدا می کند و باعث رشد بهتر او می شود ، هرگز او را از این کار منع نکنید و در صورتی که نیاز به محروم کردن نوجوانتان داشتید ، مواردی را پیدا کنید که با رشد نوجوان اعم از رشد شخصیتی و جسمی او ، ارتباط نداشته باشد .
هرگز همه روزنه های ارتباطی نوجوان را نبندید
اگر به عنوان یک رفتار تنبیهی و یا اصلاحی تصمیم گرفتید که برای مدتی نوجوانتان را از دوستانش دور نگه دارید ، لطفا به این نکته توجه کنید که هدف شما قطع کامل ارتباط نیست بلکه تنها محدود کردن ارتباط ، آن هم به طور موقت است . بنابر این اگر این قانون را گذاشتید که نوجوانتان باید آخر هفته را در خانه سپری کند ، ارتباط تلفن و یا اینترنت او را قطع نکنید و به این ترتیب او می تواند با اینکه از حضور در جمع دوستانش محروم شده است کماکان با آن ها در ارتباط باشد و از احوالشان با خبر گردد .
مدت زمان محرومیت نوجوان را کوتاه نگه دارید
اینکه می خواهید چند روز ، چند هفته یا حتی ماه از تکینیک محروم سازی استفاده کنید و نوجوان خود را به عنوان مثال از جمع دوستانش دور نگه دارید کاملا بستگی به خودتان دارد ، اما باید این نکته را در نظر بگیرید که هر چقدر این زمان طولانی تر شود نوجوان هنگام بازگشت به جمع دوستانش دچار مشکلات بیشتری می گردد و زمان بیشتری برای بازیابی هویت خود در گروه نیاز دارد . بنابراین هنگام استفاده از این روش مواظب باشید زیرا در صورتی که مدت و نوع محروم سازی مناسب نباشد می تواند صدمات جبران ناپذیری بر نوجوان وارد کند .
دفتر اشتباهات نوجوان خود را ببندید
یک نوجوان می گفت زمانی که والدینم تمامی اشتباهات گذشته من را مدام به من متذکر می شوند مثل این است که کتابی به نام " همه چز بر علیه من " را همواره زیر بغل دارند و با خود حمل می کنند . به همراه داشتن همیشگی تاریخچه اشتباهات نوجوانتان کمکی به شما نمی کند ، تنها باعث می شود او تصور کند که هرگز هیج پاسخی شما را قانع نخواهد کرد و هیچ کدام اشتباهاتش تمام نشده اند بلکه فقط به یک لیست اضافه می شوند . بنابر این پس از حل و فصل شدن هر مسئله ای که با نوجوانتان دارید ، پرونده آن موضوع خاص را به طور کامل ببندید ، آن را رها کنید و دیگر به آن رجوع نکنید .
5 توصیه طلایی برای نوجوانانی که قربانی تحقیرند
در این مقاله بر پیشگیری از تحقیر نوجوان تاکید شده است و در این زمینه راهکار هایی ارائه شده است ، اما متاسفانه نوجوانانی نیز وجود دارند که احساس تحقیر شدگی را تجربه کرده اند و به دنبال درمان مناسب هستند . این نوجوانان می توانند با استفاده از راهکار هایی که در زیر ارائه شده اند ، با تجربه دردناک خود کنار بیایند :
با یک بزرگسال معتمد صحبت کنید
قبل از هر تصمیمی به این فکر کنید که آیا به دنبال مشاوره های تخصصی روانشناسی هستید یا صرفا به کسی احتیاج دارید تا تجربه دردناکتان را بشنود و با شما همدلی کند . در صورتی که متوجه شدید که تنها به یک گوش شنوا برای شنیدن حرفهایتان و یک آغوش باز که پذیرایتان باشد نیاز دارید ، صحبت کردن با یک بزرگسال که به او اعتماد دارید می تواند گزینه مناسبی باشد و باعث از بین بردن احساسات منفیتان شود ، به ویژه زمانی که شما پشتیبانی و حمایتی که به دنبالش هستید را از او دریافت کنید .
با یک دوست تماس بگیرید
دوستان هم سن و سال نسبت به افرادی که بزرگسال هستند ، این مزیت را دارند که به خاطر سنشان به شما شبیه ترند و بهتر می توانند شما و تجربیاتتان را درک کنند . به این معنی که آنها احتمالا تجربیاتی مشابه آنچه برای شما اتفاق افتاده را پشت سر گذاشته اند و می توانند شما را یاری دهند و از طرف دیگر ، این گونه مکالمات با یک دوست به شما یادآوری می کند که تنها کسی نیستید که چنین تجربه ای داشته اید و در واقع همه آدمها در زندگی خود به نوعی تحقیر و یا خجالت زدگی را تجربه می کنند .
به مشاور مراجعه کنید
در صورتی که شدت ناراحتیان به اندازه ای است که به طور کامل نا امید شده اید و به مسائلی مانند خودکشی یا خودزنی فکر می کنید احتمالا به چیزی بیشتر از صحبت کردن با یک دوست یا یک فرد میانسال نیاز دارید و در این شرایط بهتر است به فکر یافتن یک مشاور یا روانشناس باشید .
شروع به نوشتن کنید
اگر به طور مداوم به اتفاقی که افتاده فکر می کنید و یادآوری آن باعث ایجاد درد و غم می شود ، شاید ایده خوبی باشد که تجربه تان را بنویسید ، زیرا از این طریق احساسات خود را در هنگام نوشتن کنترل و خنثی می کنید و پس از اتمام کار هم می توانید نوشته تان را یا از بین ببرید و یا به طور کل کنار بگذارید و به این ترتیب به طور نمادین با تجربه ای که داشتید برخورد خواهید کرد یعنی تجربه تان را یا " از بین خواهید برد " یا " کنار خواهید گذاشت " .
با تماشاگران واقعه گپ بزنید
اگر در موقعیتی که کوچک شمرده شده اید ، فرد دیگری هم حضور داشته است ، صحبت کردن در مورد این موضوع می تواند مفید باشد و شما می توانید نظرات او را هم بدانید . این کار از این جهت اهمیت دارد که معمولا زمانی که تکرار مداوم یک واقعه با احساسات توام شود ، باعث تحریف واقعه می گردد ، یعنی ممکن است همه چیز به آن بدی که فکر می کنید اتفاق نیفتاده باشد و داستانی که در ذهن دارید تنها یک شکل تحریف شده از واقعیت باشد که این امر به شدت گرفتن احساس های منفی در درون شما دامن می زند .
کلام آخر
نوجوانی دوره ای از زندگی است که با بحران هویت یابی آغاز می شود و در صورتی که نوجوان در این دوره ، مورد تحقیر والدین و اطرافیان قرار گیرد ، عزت نفسش آسیب می بیند و می تواند پیامد های مخربی مانند افسردگی و خودکشی داشته باشد .
در این میان والدین می توانند با استفاده از روش های فرزند پروری موثر و به دور از تحقیر ، رفتار های اشتباه نوجوان خود را اصلاح کنند و به سلامت روان او کمک کنند که یکی از کار آمدترین این روش ها محروم سازی است و شامل یک دستورالعمل دقیق است ، پس بهتر است والدین برای اجرای آن ابتدا به خوبی همه چیز را درباره این روش مطالعه کنند .
علی رغم اصرار زیاد رواشناسان بر جلوگیری از کوچک شمردن نوجوانان ، همواره والدینی هستند که به این موارد توجهی نشان نمی دهند و یا آثار این گونه تحقیرها را جدی نمی گیرند . خوشبختانه راهکارهایی برای آن دسته از نوجوانانی که مورد تحقیر واقع می شوند ، وجود دارد تا بتوانند بهتر با تجربه تحقیرشان کنار بیایند ، از جمله این راهکار ها صحبت کردن با بزرگسال معتمد ، یک دوست ، حتی در مواقعی یک مشاور است .
اگر پس از مطالعه این مقاله ، باز هم سوالاتی در مورد تحقیر نوجوان و پیامد های آن داشتید می توانید با کارشناسان سامانه مشاوره فیلیا تماس بگیرید و یا برای مطالعه مطالب بیشتر ، کانال تلگرامی مشاوره روانشناسی فیلیا را دنبال کنید .
سوالات متداول
1- ✔️ تحقیر نوجوان چه تاثیراتی بر او می گذارد ؟
✔️ تحقیر نوجوان می تواند آسیب های شدید جسمی و روحی بر او وارد آورد که در این مقاله به طور کامل درباره این اثرات مخرب توضیح داده شده است .
2- ✔️ چگونه می توان از راهبرد های تنبیهی برای بهبود رفتار نوجوان استفاده کرد بطوری که موجب تحقیر او نشود ؟
✔️ یکی از راهبرد هایی که می توان از آن برای برخورد با اشتباهات نوجوان استفاده کرد محروم سازی است که باید به صورت دقیق و به درستی انجام گیرد تا نتایج منفی به بار نیاورد، بنابر این قبل از به کار بردن این روش حتما این مقاله را مطالعه کنید .
3- ✔️نوجوانانی که مورد تحقیر واقع شده اند ، چگونه می توانند از بار احساسات منفی خود کم کنند ؟
✔️ نوجوانانی که به نوعی قربانی تحقیر بوده اند می توانند با استفاده از 5 توصیه ای که در متن مقاله آمده است و شامل صحبت کردن با یک بزرگسال ، نوشتن تجربه تحقیر و مواردی از این قبیل می شود ، از ناراحتی خود بکاهند .
جدیدترین مطالب فیلیا
