روش های فرزند پروری و تاثیرات آن بر کودک

تعاملی که والدین با فرزندان دارند تاثیر بسیار زیادی در شکل گیری شخصیت و سلامت روان فرزندانشان دارد به علاوه محیطی که کودک در آن رشد می کند بر رشد وی اثر گذار است ، والدین باید قبل از بچه دار شدن در مورد روش های تربیت کودک آگاهی کسب کنند و با آزمایش و پیش فرض های ذهنی کودک را بزرگ نکنند ؛ اهمیت این موضوع از این جهت است که روش فرزند پروری والدین ، روان و شخصیت کودک را در آینده شکل می دهد و به نوعی تضمین کننده سلامت روانی کودک است .
روش های فرزندپروری ترکیبی از رفتارهای والدین هستند که در موقعیت های گسترده ای روی می دهند و شرایط فرزندپروری پایدار و ثابتی را به وجود می آورند .
در این مقاله درباره انواع روش های فرزند پروری شامل روش مقتدرانه ، روش مستبدانه ، روش آسان گیر و روش بی اعتنا و تاثیرات این روش ها بر آینده و سلامت روانی کودک ، صحبت می کنیم .

روش فرزندپروری مقتدرانه

والدین مقتدر صمیمی و دلسوز بوده و نسبت به نیازهای کودک حساس هستند ، آن ها رابطه والد - فرزندی لذت بخش و خشنود کننده ای را برقرار می کنند که کودک را به سمت ارتباط نزدیک می کشاند ولی در عین حال کنترل قاطع و معقولی را اعمال می کنند ، روی رفتار پخته تاکید دارند و برای انتظارات خود دلیل می آورند .

هم چنین والدین مقتدر به تدریج استقلال مناسب به کودک داده و به او اجازه می دهند در زمینه هایی که آمادگی دارد خودش تصمیم بگیرد . این روش موفق ترین روش فرزند پروری است .
روش فرزندپروری مقتدرانه با پیامدهای مثبتی در آینده کودک همراه است که شامل : خلق و خوی خوش بینانه ، خویشتن داری ، پایداری در انجام وظایف محول شده ، همکاری ، عزت نفس بالا ، پختگی اخلاقی و اجتماعی و عملکرد تحصیلی مطلوب می باشد .

روش فرزندپروری مستبدانه

• فرزندان این والدین مضطرب و ناخشنود هستند .
• عزت نفس و اعتماد به نفس پایینی دارند و وقتی ناکام می شوند با پرخاشگری واکنش نشان می دهند ، مخصوصاً پسران پرخاشگری و سرپیچی بیشتری نشان می دهند ، اگرچه دختران نیز پرخاشگری و سرپیچی نشان می دهند ولی دختران بیشتر ، افراد وابسته ای می شوند و قدرت تصمیم گیری ندارند ، به جست و جو کردن علاقه ای ندارند و کارهای دشوار را نمی توانند انجام دهند و مسولیت پذیر نیستند .
• تحقیات نشان داده اند که فرزندان والدین مستبد در نوجوانی به احتمال بیشتری نسبت به بقیه دچار وسواس و اضطراب می شوند .

روش فرزندپروری آسان گیرانه

والدین آسان گیر صمیمی ولی آسان گیر یا بی توجه هستند . کنترل کمی بر رفتار فرزندان خود دارند و به آن ها اجازه می دهند در هر سنی که هستند خودشان تصمیم بگیرند که لازم است برای پیشگیری از لوس شدن کودک ، والدین این روش فرزندپروری را کنار بگذارند .
فرزندان آن ها می توانند هر وقت که بخواهند غذا بخورند ، بخوابند ، مجبور نیستند رفتار خوب را یاد بگیرند یا کارهای خانه را انجام دهند . در این خانواده ها قوانین ارتباطی وجود ندارد ، خواسته های والدین و فرزندان از یکدیگر مشخص نیست و والدین تسلیم خواسته های کودک شده و به او باج می دهند.
تاثیرات روش فرزندپروری آسان گیر شامل موارد زیر است : 

• این فرزندان سرکش و نا فرمان هستند .
• از روی احساس و بی مقدمه دست به عمل می زنند و پیامدهای آن عمل را نمی سنجند .
• بیش از حد پرتوقع بوده و به بزرگترها وابسته هستند که این وابستگی در پسران بیشتر است .
• در انجام وظایف پایداری کمی دارند و کار محول شده را تمام نمی کنند .

روش فرزند پروری بی اعتنا 

تربیت بی اعتنا نوعی بدرفتاری با کودک است که غفلت نامیده می شود . این والدین اغلب از فرزندان خود جدا و افسرده هستند و آنقدر غرق در استرس و فشار خانوادگی هستند که وقت و انرژی کمی برای فرزندان خود دارند ، نسبت به تصمیمات و نظرات کودک بی تفاوت هستند و اهمیتی به آن ها نمی دهند . در این خانواده ها هم نظارت و کنترل کم است و هم صمیمیت و محبت .

روش فرزند پروری بی اعتنا تقریبا تمام جنبه های رشد از جمله دلبستگی ، رشد شناختی ( تفکر ، استدلال ، قضاوت ، تصمیم گیری و ...) و مهارت های اجتماعی کودک را مختل می کند .
تاثیرات فرزند پروری بی اعتنا شامل مشکلات پیشرفت تحصیلی و رفتار ضد اجتماعی می باشد .

منبع : روانشناسی رشد تألیف لورا برک