علل کودک آزاری

کودک آزاری یکی از موضوعات مهم سلامت اجتماعی و روانی جامعه است که نیاز به پیشگیری دارد ، برخورداری از یک زندگی سالم و بدون خشونت حق هر کودکی است ولی میلیون ها کودک در سراسر جهان مورد آزار قرار می گیرند . از حدود 50 سال پیش توجه برخی از مردم به حمایت از حقوق کودکان بیشتر شد . برخی صاحب نظران هر نوع رفتار خشونت آمیز بزرگسالان علیه كودكان و نوجوانان را كودک آزاری می دانند .  بر  این اساس کودک آزاری ، عملی است که به طور هدفمند انجام می گیرد و در شخص دیگری موجب آسيب مي شود .
قانون حمایت از كودكان که در سال  1988 تصویب شد ، آزار بدنی را چنین تعریف می كند : آسیب دیدن و صدمه دیدن كودک زیر 18 سال ، توسط والدین و یا سرپرست وی كه مسئول رفاه و آسایش او هستند ، به طوری كه سلامت و ایمنی كودک به خطر افتاده باشد .علل کودک آزاری بسیار مختلف است ، از جمله عوامل اجتماعی ، عوامل خانوادگی ، شخصیت خود کودک و ...که در بین این عوامل مسائل خانوداگی از اهمیت زیادی برخوردارند به طوری که مطالعات نشان می دهد حدود 70 درصد کودک آزاری ها در محیط خانواده صورت می گیرد .
در این مقاله به علل کودک آزاری از جمله : علل مربوط به وجود اختلال در کودکان ، علل خانوادگی ، علل اجتماعی – اقتصادی - فرهنگی و علل روانی می پردازیم .

تاثیر اختلال کودکان در کودک آزاری

اکثرا دیده می شود که در خانواده هایی که چند فرزند دارند ، یکی یا دو تا از این کودکان مورد آزار قرار می گیرند و برای بقیه مشکلی به وجود نمی آید . به همین دلیل شرایط خود کودک که علت کودک آزاری شده است اهمیت می یابد ؛ احتمالا این کودکان خصوصیات روانی و جسمی خاصی دارند که شامل موارد زیر می باشد : 

• الف) کودکان غیرطبیعی : کودکانی که به دلیل مشکلات جسمی و ذهنی آشکار مانند فلج مغزی ، عقب ماندگی ، ناهنجاری های مادرزادی و ... نیاز به مراقبت ویژه دارند بیشتر مورد آزار جسمی و عاطفی قرار می گیرند .

• ب) کودکان دشوار : کودکانی که از نظر جسمی سالم هستند اما دشواری های رفتاری خاصی دارند و یا والدینشان آنها را غیرطبیعی می دانند . بد خلقی ، بی اختیاری ادرار یا مدفوع ، عادات غذایی نامناسب ، ابتلا به بیماری های مکرر و در بعضی از موارد ظاهر فیزیکی بد )لاغری ، یا بدقیافه بودن و... از ویژگی های این کودکان است که در چنین مواردی، احتمال کودک آزاری بیشتر می شود.

• ج) کودکان طرد شده : کودکانی که حاصل حاملگی های ناخواسته ، نامشروع یا پیش بینی نشده والدین هستند و همچنین فرزند خوانده ها جزو کودکان طرد شده هستند . گاهی اوقات ، کودکان با انتظارات و آرزوهای والدین هماهنگ نیستند مثلا پدر و مادری آرزوی داشتن فرزند دختر را دارند ولی فرزند آن ها پسر می شود .

علل خانوادگی موثر در کودک آزاری

خانواده ، دارای نقش اساسی در بروز کودک آزاری است و بیشتر آزارها از طرف پدر و مادر دیده می شود. بنابراین، بررسی عوامل خانوادگی در کودک آزاری اهمیت ویژه ای دارد. در ادامه علل خانوادگی موثر در کودک آزاری بیان شده اند : 
1. فقدان مهارت های کافی به عنوان والدین
2. شغل والدین
3.  تحصیلات والدین
4.  سابقه محکومیت یا سوء پیشینه در خانواده
5.  تک والدی بودن خانواده ( فقط پدر یا مادر در خانواده حضور دارد ) .
6. وجود تعارض و ارتباطات مشکل دار در خانواده
7.  سابقه اعتیاد در خانواده
8. سابقه بیماری جسمی یا روانی در خانواده
9.  سابقه طلاق و جدایی در خانواده 
10.  انزوای اجتماعی خانواده
11. جمعیت خانواده

بیشتر آزارها در خانواده هایی اتفاق می افتد که والدین سن کم و مشغله های کاری زیادی دارند و هم چنین در خانواده هایی که والدین سن زیادی دارند . پیشینه کیفری و سابقه جرم به خصوص اعتیاد در والدین عامل مهمی در کودک آزاری است . 

علل فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی موثر در کودک آزاری

والدینی که با کودک خود بد رفتاری می کنند مربوط به طبقه ، نژاد یا مکان جغرافیایی خاصی نیستند ؛ کودک آزاری در تمامی گروه های اجتماعی دیده می شود ، اما بیشتر از نظر اجتماعی اقتصادی در طبقات متوسط و پایین جامعه دیده می شود . 
كودكاني كه در خانواده هاي فقير زندگي مي كنند ، در مقايسه با ساير كودكان ،  امكانات اقتصادي ، آموزشي و بهداشتي بسیار کمی دارند . در خانواده های فقیر ، میزان درآمد خانواده ناکافی است و معمولا والدین بیکار هستند ؛ محل سکونت این افراد به دلیل توان مالی اندک ، معمولا در مناطقی قرار دارد که فاقد امکانات رفاهی لازم است و منزل مسکونی آنها معمولاً بسیار کوچک و نامتناسب با جمعیت خانواده است ؛ عوامل اقتصادی اجتماعی از عوامل مهم کودک آزاری است . 

عوامل روانی موثر در کودک آزاری