اختلال شخصیت خودشیفته

افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته احساس اغراق آمیزی درباره اهمیت و شایستگی خود دارند . از آنجا که خود را خاص و ویژه می دانند ممکن است فکر کنند که بسیاری از قواعد عادی زندگی با مردم در مورد آنان صدق نمی کند . هم چنین احساس می کنند که سزاوار لطف و توجه خاص از طرف دیگران هستند . در خیال پردازی شان معمولاً خود را به دلیل محبوبیت داشتن ، تحسین شدن ، موفق بودن و برخورداری از جذابیت بدنی مرکز توجه می انگارند . افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته پرافاده ، مغرور ، فخرفروش ، خودنما، و خودپسند هستند آنان خود را باهوش ، فرهیخته ، اجتماعی و جذاب نشان می دهند و به ظاهر خوش بین و دارای آرامش ساختگی هستند نسبت به احساسات و نیازهای دیگران سوءاستفاده گر ، خود رأی و بی تفاوت هستند به طور کلی فاقد همدلی هستند ، همواره می کوشند از دیگران امتیاز بگیرند . بسیار رقابتی هستند نسبت به انتقاد پرخاشگر می شوند و با توهین و بی اعتنایی پاسخ می دهند . با پیر شدن به سختی سازگار می شوند .

در این مقاله به ویژگی های اختلال شخصیت خودشیفته ، سن شروع آن ، شیوع و تشخیص آن در مردان و زنان می پردازیم .

ویژگی های اختلال شخصیت خودشیفته

اختلال شخصیت خودشیفته  یکی از انواع اختلالات شخصیت است که در گروه اختلالات شخصیت دسته B قرار می گیرد ویژگی اصلی  آن احساس خود بزرگ بینی ، و نیاز به تحسین شدن است . در زیر به برخی از ویژگی های اختلال شخصیت خودشیفته  می پردازیم . 

• افراد مبتلا به  اختلال شخصیت خودشیفته احساس خود بزرگ بینی ، دارد آن ها معمولاً توانایی های خود را بزرگ جلوه می دهند اغلب لاف زن و متظاهر به نظر می رسند ، کمک های دیگران را دست کم می گیرند . 
• دل مشغول به خیال پردازی درباره موفقیت ، قدرت ، و زیبایی هستند . 
• آن ها معتقدند برتر ، استثنایی یا بی نظیر هستند و از دیگران انتظار دارند آن ها را به این صورت تایید کند . احساس می کنند فقط افرادی که استثنایی یا مقام بالای دارند می توانند آن ها را درک کند . 
• افراد مبتلا به  اختلال شخصیت خودشیفته به تحسین بیش از حد نیاز دارند . 
• احساس شایستگی و سزاوار بودن زیاد می کند مثلا انتظار دارد بی چون و چرا از او اطاعت شود ، یا هنگام ورودش به جایی با هیاهوی زیاد از او استقبال شود ، و اگر دیگران به اموال او غبطه نخورند تعجب می کند . 
• افرادی بهره کش هستند یعنی برای رسیدن به هدف های خود از دیگران سوء استفاده می کنند . 
• فاقد همدلی است یعنی تمایل ندارد احساسات و نیازهای دیگران را تأیید کند مثلاً تمایل دارد نگرانی های خود را به با جزئیات طولانی شرح دهد در حالی که درک نمی کند دیگران هم احساس ها و نیازهایی دارند و وقتی دیگران در مورد مشکلات و نگرانی های خود صحبت می کنند به طور تحقیر آمیز و بی حوصله برخورد می کنند . 
• اغلب به صدمه ای که سخنانش به دیگران می زند بی توجه هستند مثلاً جلوی کسی که مریض است از سلامتی سخن می گوید . اغلب به دیگران حسادت می کند یا معتقد است دیگران به او حسادت می کنند . به موفقیت ها ، تحسین ها یا امتیازات دیگران غبطه می خورد و احساس می کند که او بیشتر سزاوار این موفقیت ها است . 
• افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته رفتارها و نگرش های متکبرانه ، از خود راضی  و ارباب منش دارند . 

سن شروع و شیوع اختلال شخصیت خودشیفته در مردان و زنان

صفات خودشیفته ممکن است در نوجوانان خیلی بیشتر باشد ولی لزوماً بیانگر اختلال شخصیت خودشیفته نیست . اختلال شخصیت خودشیفته در اوایل بزرگسالی یعنی حداقل در سن 18 سالگی شروع می شود . شیوع این اختلال 6.2  درصد گزارش شده . اختلال شخصیت خود شیفته عمدتاً (بین 50 تا 75 درصد ) در مردان تشخیص داده می شود یعنی شیوع اختلال شخصیت خودشیفته در مردان خیلی بیشتر از زنان است . 

تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته

اگر فردی 5 مورد یا تعداد بیشتری از  ویژگی های مطرح شده در بالا درباره اختلال شخصیت خودشیفته را داشته باشد و این 5 ویژگی را حداقل برای مدت یک سال داشته باشد تشخیص اختلال شخصیت خودشیفته در مورد او مطرح می شود . برای اطلاع بیشتر از انواع اختلالات شخصیت در مردان و زنان و ویژگی آن ها در کانال تلگرام اختلالات روان شناختی و مهارت های زندگی عضو شوید . یا با مشاوران تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید .

منابع :
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ترجمه یحیی سیدمحمدی
اصول مصاحبه بالینی ترجمه دکتر مهدی نصر اصفهانی
آسیب شناسی روانی ترجمه مهدی گنجی 
راهنمای سنجش روانی روانی ، ترجمه حسن پاشا شریفی ، و محمد رضا نیکخو