پاداش‌ كلامی به کودکان

پاداش کلامی جزء مهم ترین و بهترین تشویق ها و پاداش ها است و در هر سنی قابل اجراست . اين شكل پاداش ساده ترین و عملی ترین نوع پاداش‌ از انواع پاداش به کودکان می باشد . در پاداش کلامی بهتر است دقیقاً به رفتار کودک اشاره و آن را توصیف کنید . مثلاً : "از این که اسباب بازی هایت را جمع کردی متشکرم" .
اگر به کوچک ترین تلاش های کودک اهمیت دهید و او را تشویق کنید آن رفتارها به تدریج در او شکل می گیرد و تثبیت می شود . در مرحله بعد می توانید به تدریج آن پاداش را کم کنید .

در این مقاله به تعریف پاداش کلامی به کودکان و ویژگی های آن می پردازیم .

تعریف پاداش کلامی به کودکان

پاداش كلامی تحسين ، تمجيد و تشویق رفتار كودک با گفتار و زبان است . والدین معمولاً تشویق زبانی را به صورت مكرر انجام می دهند مثلاً " آفرين ، چه دختر گلی ، چه پسر باهوشی..." .
پاداش کلامی جزء مهم ترین تشویق ها و پاداش ها به کودکان است . اگرچه این پاداش در مورد کودکان خردسال اهمیت خاصی دارد ، ولی در هر دوره سنی ما نیازمند این گونه پاداش های کلامی هستیم . در پاداش های کلامی بهتر است دقیقاً به رفتاری که کودک انجام داده است اشاره و آن را توصیف کرد . به عبارت دیگر اگر پاداش‌های کلامی به کودکان با توصیف کردن رفتار خوب کودک همراه باشند نتیجه خیلی بهتری خواهد داشت چون که کودک کاملاً متوجه کار صحیحی که انجام داده می شود . هم چنین سعی کنید در زمان گفتن جملات تشویقی یا پاداش کلامی این جملات را با احساس و هیجان بیان کنید . برای اطلاع بیشتر از نحوه دادن پاداش و هدیه در کودکان و نوجوانان در کانال تلگرام روان شناسی کودک و نوجوان عضو شوید . یا با مشاوران تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید .

ویژگی های پاداش کلامی به کودکان

براي آنكه پاداش كلامی به کودکان مؤثر تر واقع شود باید ويژگی های زیر  را در مورد آن رعايت كنيد :

• بهتر است برای تحسين کلامی بچه رفتار مناسب او را توصيف كنيد . مثال : "آفرين پسرم ، چه زود مشق هايت را تمام كردی ! يا چه مرتب اسباب بازی هايت را روي ميز چيدی !"
• توصيف رفتار را با اشتياق و احساس درونی واقعی خود همراه كنيد .
• وقتي رفتار کودک را توصيف می کنید ، اگر واقعاً از آن راضی هستيد و می خواهید اهميت كودک و رفتارش را به او متذكر شويد سعی كنيد لحن كلام شما و حالت هيجانی همراه با آن ، اين احساس مثبت را به او نشان دهد .
• هنگامی که رفتار جدیدی تثبیت شد برای حفظ آن به تقویت کمتری نیاز داریم ولی باید هرچند وقت یک بار و به طور اتفاقی مورد تشویق و پاداش قرار گیرد تا خاموش نشود یا به عبارت دیگر از بین نرود .
• در مورد هر رفتاری تحسین را بطور کامل متوقف نکنید ، تا آن رفتار مثبت از بین نرود . (طبق روانشناسی یک رفتار برای اینکه تداوم داشته باشد باید به صورت اتفاقی مورد تقویت قرار گیرد تا از بین نرود ) .
• هنگام تقویت کلامی حالت چهره و صدای شما باید با عملی که انجام می دهید متناسب باشد چون باعث می شود کودک آن رفتار را بیشتر انجام دهد . اگر صدا یکنواخت و بدون احساس باشد نه تنها تحسین کلامی شما تقویت کننده نیست بلکه ممکن است تاثیر منفی هم داشته باشد . 
• پاداش کلامی به کودک باید متناسب با سن و اخلاق کودک باشد .
• در پاداش کلامی به کودکان خلاقیت به کار ببرید زیرا جملات تکراری به تدریج تاثیر خود را از دست می دهند .
• باید بلافاصله بعد از انجام رفتار پاداش کلامی دهید . در این صورت تاثیر آن در تداوم رفتار کودک بیشتر خواهد بود .
• علاوه بر مواردی که به علت رفتار مثبت ، کودک را تحسین کلامی می کنید علاقه بی قید و شرط خود را نیز به او نشان دهید ( توجه مثبت نامشروط نشان دهید یعنی شخصیت خود کودک را دوست داشته باشید نه فقط زمانی که کار مثبتی انجام داد او را دوست داشته باشید و به او توجه کنید). چون در غیر این صورت کودک معامله گر ، دارای اعتماد به نفس پایین یا وابسته به تشویق می شود .  
• اعمال و رفتار کودک را تحسین کنید نه صفات شخصیتی او ؛ چون اگر فقط از صفات (مثلاً از ظاهر او تعریف کنید) او تحسین و تمجید کنید باعث اختلال شخصیت خودشیفته در او می شوید . 

منابع :

آموزش مهارت های فرزندپروری برای کودکان  12-2 سال نوشته دکتر زهرا شهریور و دکتر فریبا عربگل