علائم و نشانه های رفتاری استرس

استرس يكی از فراگيرترين جنبه های زندگی امروزه است . عوامل مختلفی مانند پيچيدگی روابط اجتماعی ، زندگی شهری ، انتظارات از افراد ، امکان دستيابی به نيازها و خواسته های فرد ، عدم امنیت ، به طور مداوم و پيوسته شخصيت ، جسم ، روان و رفتار  افراد را تحت تأثير قرار می دهد و به تدريج فرسوده می كند . استرس واكنشی است طبيعی نسبت به فشار دنيای بيرون (مثل دوستان ، محيط كار، خانواده ، جامعه و ...) يا درون (مثل تمايل به كسب موفقيت يا پذيرفته شدن، احساس طرد شدن ، حس تحقیر و ...) . هر چند استرس احساس ناخوشایند و منفی در افراد ایجاد می کند ، اما عامل محرک و برانگيزاننده در زندگی ، تمايل به پيشرفت و رقابت، انجام وظایف و کارهای روزانه است . مشکلات استرس فقط به علائم جسمی و روانی محدود نمی شود بلکه استرس باعث نشانه های رفتاری نیز می شود که در ادامه مقاله به آن ها پرداخته می شود . 

در این مقاله به علائم و نشانه های رفتاری استرس​ پرداخته می شود .

علائم و نشانه های رفتاری استرس

علائم و نشانه های استرس شامل نشانه های روانی استرس ، نشانه های رفتاری استرس و نشانه های جسمی استرس است که در ادامه این مقاله به برخی از علایم و نشانه های رفتاری استرس اشاره می شود : 
افزايش توجه به موقعیت های استرس زا (گوش به زنگی) : افرادی که تحت استرس هستند معمولاً روی نگرانی های درونی خود تمرکز می کنند  و درباره احتمال خطر یا تهدید ، گوش به زنگ یا بیش از حد مراقب هستند تا اتفاقی نیفتد و تا حد امکان بر اوضاع کنترل داشته باشند .
كندن پوست لب : برخی افراد هنگامی که دچار استرس می شوند شروع به کندن پوست صورت ، لب و .. می کنند چون این عمل به صورت موقت باعث می شود فرد احساس آرامش یا احساس تسکین کند . 
پرخوری یا بی اشتهایی : برخی‌ افراد هنگام فشار روانی و ناراحتی  به خوردن پناه می برند تا اضطراب و فشار روانی خود را کاهش دهند . برخی افراد دیگر مدام نگران چاق شدن هستند ، در نتیجه غذا خوردن برای آن ها بسیار استرس زا خواهد بود . و میل آن ها به غذا کم می شوند و دچار بی اشتهایی می شوند . 
اختلال خواب مانند بی خوابی : استرس يكی از عوامل اصلی در بروز بی خوابی در افراد است ، بدن در واكنش به استرس هورمون ترشح می كند . و  اين هورمون باعث اختلال در خواب می شود .
کندن مو : برخی افراد وقتی در شرایط فشار عصبی قرار می گیرند ، سعی می کنند با کندن مو قسمت های مختلف بدن استرس و نگراننی شان  را کاهش دهند . 
رفتارهای پرخاشگری در برابر همكاران يا اعضای خانواده : برخی افراد هنگام ناکامی ، شکست ، و یا زمانی که تحت فشار روانی یا استرس هستند با پرخاشگری  در برابر همکاران یا اعضای خانواده واکنش نشان می دهند .
نداشتن تمرکز و فراموشکاری : و قتی افراد در ذهن شان افکار زیادی دارند دچار نگرانی می شوند و نمی توانند به خوبی بر وظایف شان تمرکز کنند در نتیجه دچار عدم تمرکز و فراموشکاری در تمام امور زندگی می شود . 
خودداری از کار کردن : برخی افراد که خیلی استرس دارند سعی می کنند ، از موقعیت های جدید مانند انتخاب یک شغل و کار کردن اجتناب کنند چون استرس و اضطراب آنها را بیشتر می کند . 
غیبت از کار : وقتی موقعیت شغلی پر استرس است افراد سعی می کنند با غیبت کردن ، یا دیر به سر کار آمدن و کلاً رها کردن شغل استرس خود را کم کنند . 
ناخن جویدن : اضطراب مهمترین عامل ناخن جویدن است . ناخن جویدن روشی برای تسکین ناراحتی از موقعیت استرس زا است . 
رها کردن شغل : وقتی موقعیت شغلی استرس زا است ، افراد معمولاً آن شغل را رها می کنند این مشکل در افرادی که سریع دچار استرس و اضطراب می شوند بیشتر دیده می شود .  
استفاده بیش از حد از کافئین : عادت های خاص غذایی مانند مصرف کافئین ، مصرف الکل  ، و قند می تواند سبب ایجاد و یا افزایش استرس در افراد شود . 
مصرف الكل مواد و سیگار : بیشتر اوقات افرادی به سمت اعتیاد کشیده می شوند که تحت فشار عصبی ، استرس و اضطراب هستند و معمولاً این افراد روش‌های مقابله با کاهش مشکلات و استرس را بلد نیستند . و نمی توانند استرس و  فشار روانی خود را مدیریت کنند . 
عدم تمایل به معاشرت و ارتباط : افرادی که استرس زیاد دارند بیشتر از موقعیت های اجتماعی و معاشرت و ارتباط با دیگران  اجتناب می کنند چون اجتناب باعث تسکین و احساس آرامش در  آن ها می شود امکان دارد این رفتار به مرور زمان در آن ها تداوم یابد و منزوی و گوشه گیر شوند .

منابع :

خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک

کتاب استرس شغلی ترجمه غلامرضا خواجه پور

عوامل موثر بر استرس شهروندان تهرانی ، فاطمه کرمی و همکاران