نشانه های اختلال بیش فعالی در کودکان

اختلال نارسایی توجه – بیش فعالی یک از شایع ترین اختلالات عصبی و رفتاری در کودکان می باشد و در سنین مدرسه نیز زیاد دیده می شود . اختلال بیش فعالی و نقص توجه یکی از نگرانی های والدین می باشد زیرا مشکلات زیادی برای کودک به وجود می آورد و خود والدین را نیز خسته می کند . در به وجود آمدن این اختلال عوامل زیادی از جمله : عوامل روانی – اجتماعی ، زیست شناختی ، ژنتیکی ، محیطی و تغذیه ای ، وزن کم هنگام تولد ، مصرف دخانیات توسط مادر در بارداری ، سابقه خانوادگی و تنش روانی و استرس مادر در طی حاملگی دخالت دارند ولی هنور هم علت دقیق اختلال بیش فعالی به طور قطعی مشخص نشده است . برخی والدین کودکانی که زیاد جنب و جوش دارند را بیش فعال تلقی می کنند در حالی که این گونه نیست و هر کودکی که فعالیت زیادی دارد و بازیگوش است لزوما بیش فعال نیست . با این اوصاف تشخیص درست کودکانی که اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی دارند اهمیت زیادی دارد . در این مقاله به بیان نشانه های معمول رفتاری و نشانه های تشخیصی اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی می پردازیم . 

اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه چیست ؟

در این اختلال کودک هم نشانه های بیش فعالی را دارد  مثلا نمی تواند یک جا بنشیند و هم نشانه های بی توجهی را دارد مثلا نمی تواند به مدت طولانی یک کار مثل یک نوع بازی را انجام دهد . برای درمان اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی از دارودرمانی ، درمان شناختی رفتاری ، بازی درمانی و ... استفاده می شود . 

نشانه های معمول که والدین در کودکان بیش فعال می بینند

والدین معمولا رفتارهای زیر ر در این کودکان می بینند :

1. بیش از اندازه وول می خورند : برخی از این کودکان مدام در حال دویدن و به قول معروف در حال بالا رفتن از در و دیوار هستند 
2. تکانشی عمل می کنند : این به این معنی است که وقتی فکری به ذهنشان می رسد بدون اینکه به ان فکر کنند انجامش می دهند ، از این شاخه و به آن شاخه می پرند و کارهایشان را نمی توانند با نظم انجام دهند . نمی توانند نوبت را رعایت کنند .
3. زیاد کلاس را ترک می کنند : بسته به شدت اختلال این کودکان اغلب یک یا دو زنگ اول را تحمل می کنند ولی نزدیک ظهر بی قرار تر می شوند . مدام در جای خود حرکت می کنند و در خواست می کنند از کلاس بیرون بروند . 
4. بازی ها و فعالیت هایشان پرسر و صداست و همیشه در حال دویدن به نظر می رسند : این کودکان وقتی که چند دقیقه بدون حرکت می نشینند نیازد ارند که بعد از راه بروند و بدوند . 
5. وقتی با آنها حرف می زنید انگار که گوش نمی کنند : اکثرا معلمان این کودکان از حواسپرتی شان و گو ندادن به حرف های معلم شکایت می کنند . 
6. این کودکان علاقه شدیدی به مورد توجه و تایید شدن دارند : اگر این نیاز آنها برآورده نشود سرخورده می شوند و شروع به شیطنت می کنند تا بتوانند از این راه جلب توجه کنند . بنابراین نیازشان باید برآورده شود و هم چنین فقط در مواقع خاص از تنبیه استفاده شود آن هم به صورت کنترل شده مانند جریمه کردن . در اکثر مواقع بهتر است با راه های گوناگون به انجام کار درست تشویق شوند تا اینکه با تنبیه از انجام کار غلط جلوگیری کنند .
7. اغلب در حافظه و یادگیری مشکل دارند : این کودکان از طریق دیدن و لمس کردن یاد می گیرند و آموختن مسائل انتزاعی برایشان سخت است چون نمی توانند روی یک مساله متمرکز شوند . 
8. اغلب قادر به پیگیری دستورات و اتمام کارها نیستند و به دلیل فراموشکاری وسایل و اسباب بازی های خود را گم می کنند .

نشانه های تشخیصی کودکان دچار اختلال نقص توجه – بیش فعالی

نشانه های تشخیصی این اختلال در کتاب راهنمای تشخیصی آماری اختلالات روانی به صورت زیر آورده شده است و هر کدام از این نشانه ها باید بیشتر از 6 ماه و در همه محیط ها شامل مدرسه ، خانه و جامعه در کودک دیده شود . هم چنین نشانه های این اختلال از اوایل 4 سالگی در کودک قابل مشاهده است . 

در بی توجهی کودکان حداقل شش مورد از علایم ذیل به مدت شش ماه مشاهده می شود:

1.  عدم توجه دقیق به جزئیات
2.  ناتوانی در حفظ توجه بر روی تکالیف یا بازی ها
3.  به نظر هنگامی که با او مستقیم صحبت می شود گوش نمی دهد
4.  شروع کار و نیمه رها کردن 
5.  مشکل در نگهداری منظم وسایل شخصی و ساماندهی کارها
6.  دوری گزیدن از تکالیفی که نیازمند فعالیت ذهن مستمر است
7.  گم کردن وسایل، پرت شدن حواس به راحتی توسط محرک های خارجی
8.  فراموش کاری در امور روزمره

در بیش فعالی حداقل شش مورد از علایم ذیل برای مدت شش ماه مشاهده می شود:

1.  وول خوردن روی صندلی و تکان دست ها و پاها
2.  ترک صندلی زمانی که لازم است روی آن بنشیند
3.  دویدن یا از در و دیوار بالا رفتن در مکان های که مناسبت ندارد
4.  عدم توانایی در بی سر و صدا بازی کردن
5.  اغلب در حال حرکت بودن
6.  حرف زدن زیاد
7.  دادن جواب قبل از پایان سوال
8.  پریدن وسط حرف دیگران و قطع فعالیت هایشان

این علایم بیشتر از یک موقعیت یا محل دیده شده و افت کیفیت کارکرد اجتماعی ، تحصیلی و یا شغلی فرد را به دنبال دارد . اگر سوالی درباره نشانه های کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی دارید با مشاوران تلفنی فیلیا  تماس بگیرید تا بتوانید از مشاوران تلفنی روانشناسی فیلیا کمک بگیرید ، هم چنین برای مطالعه مقالات بیشتر در کانال تلگرام روانشناسی کودک و نوجوان عضو شوید .