رفتاردرمانی دیالکتیک

رفتاردرمانی جدلی یک رویکرد شناختی - رفتاری است که بر جنبه های روانی-اجتماعی درمان تاکید می‌کند. نظریه مبنای این رویکرد می‌گوید برخی از افراد مستعد آن هستند که به برخی از موقعیت‌های هیجانی به شیوه ای شدید و نا معمول واکنش نشان دهند . موقعیت‌هایی که بیشتر در روابط عاطفی ، خانوادگی یا دوستانه یافت می‌شوند . نظریه DBT  می‌گوید سطح برانگیختگی برخی افراد در چنان موقعیت‌هایی و در مقایسه با میانگین مردم سریع‌تر افزایش پیدا می‌کند ، به سطح بالاتری از تحریک هیجانی می‌رسد و مدت زمانی بیشتری طول می‌کشد تا به سطح برانگیختگی پایه باز گردد . در ادامه مقاله به تعریف رفتاردرمانی دیالکتیکی ، کارکردها و روش های آن می پردازیم . 

رفتار درمانی دیالکتیک یا جدلی چیست ؟

رفتار درمانی دیالکتیک نوعی روان درمانی است که در ابتدا برای درمان بیمارانی طراحی شد که دچار اختلال شخصیت مرزی و رفتار شبه خودکشی بوده و خودزنی های مزمن داشتند . در سال های اخیر کاربرد DBT  به سایر انواع بیماری های روانی نیز گسترش یافته است . این یک روش درمان التقاطی است و مفاهیم آن از درمان های حمایتی ، شناختی و رفتاری گرفته شده اند . 
برخی از عناصر این درمان از دیدگاه های فرانتس الکساندر در مورد تجربه هیجانی اصلاح گر و نیز برخی از مکاتب فلسفی شرق گرفته شده اند . 
در این روش به صورت هفتگی با بیماران ملاقات می شود و هدف از درمان بهبود مهارت های بین فردی و کاهش رفتارهای خودتخریبی است که از طریق فنونی نظیر توصیه ، کاربرد استعاره ، داستان گویی و مواجهه و روش های دیگر انجام می شود . این روش به بیماران اختلال شخصیت مرزی کمک می کند تا به مقابله با احساسات دوسوگرایانه ای که مشخصه اصلی این اختلال است بپردازند . 
دکتر مارشا لیهان بنیانگذار این روش درمانی است و رفتاردرمانی دیالکتیک بر این نظریه استوار است که بیماران نمی توانند تجربیات هیجانی خود را شناسایی کنند و قادر به تحمل ناکامی یا طرد نیستند . 

کارکردهای رفتاردرمانی دیالکتیک

بنیانگذار DBT معتقد است در این درمان 5 کارکرد اساسی وجود دارد :

1. تقویت و گسترش ذخیره الگوهای ماهرانه 
2. بهبود انگیزه فرد برای تغییر از طریق کاهش تقویت رفتار غیرانطباقی از جمله هیجان و شناخت معیوب و کژکار
3. اطمینان از تعمیم الگوهای رفتاری جدید از محیط درمانی به محیط طبیعی 
4. ساختاربخشی محیط به گونه ای که رفتارهای سازنده تقویت شوند نه رفتارهای معیوب
5. تقویت انگیزه و قابلیت های درمانگر به گونه ای که درمان موثری انجام شود . 

روش های درمانی رفتاردرمانی دیالکتیک DBT

1. آموزش گروهی : بر خلاف گروه درمانی سنتی در این روش مشاهده رفتار دیگران در گروه و اظهار نظر درباره ان منع می شود . در عوض رویکردی آموزشی به کار می رود که طی آن تمرینات خاصی که از کتابچه اموزش مهارت ها گرفته شده اند انجام می شود و بخش اعظم این روش ها مرتبط با کنترل بی نظمی هیجانی و رفتارهای تکانشی هستند . 
2. درمان فردی : جلسات درمانی به صورت هفتگی برگزار می شود و عموما 50 تا 60 دقیقه طوی می کشد . در این جلسات مهارت های که بیماران در طول جلسات گروهی یاد گرفته اند مرور می شوند و حوادث زندگی در طول هفته گذشته بررسی می شود . بیماران تشویق می شوند افکار ، احساسات و رفتارهایشان را بر روی کارت های یادداشت روزانه ثبت کنند و یادداشت ها در طی این جلسات تحلیل می شوند . 
3. تیم مشاوره : درمانگران هفته ای یک بار دور هم گرد می آیند تا کرشان با بیماران را مرور کنند . با انجام این کار انها از یکدیگر حمایت نموده و انگیزه کاری خود را حفظ می کنند . 
4. مشاوره تلفنی : درمانگران به طور 24 ساعته جهت مشاوره تلفنی در دسترس هستند . بیماران تشویق می شوند هرگاه احساس کردند به سمت بحرانی پیش می روند که ممکن است به خودزنی یا صدمه به دیگران منجر شود تماس بگیرند . تماس های تلفنی کوتاه بوده و معمولا حدود 10 دقیقه طول می کشد . برای اطلاعات بیشتر در کانال تلگرام نظریه های روان درمانی عضو شوید . یا با مشاوره تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید .