نارضایتی از بدن

بدن انسان واسطه ای میان فرد و دنیای خارج است . مفهوم تصویر بدن از چندین رشته مطالعات عصب شناختی ، روانشناسی و پزشکی ایجاد شده است . تصویر بدنی اصطلاحی است که برای اولین بار در قرن بیست از سوی عصب شناس ها مطرح شد که به توصیف اختلالات تصور از بدن و علل نارضایتی آن می پردازد . یکی از جنبه های مهم تصویر خود که در موقعیت های اجتماعی ظهور می یابد تصویر بدن افراد است که اشاره دارد به افکار ، اعتقادات ، احساسات و رفتارهای مرتبط با بدن ادراک شده . نارضایتی از بدن در مردان در سه دهه اخیر به طور شگرفی از 15 به 43 درصد افزایش پیدا کرده است که این مقدار آن ها را با زنان قابل مقایسه می کند ، هم چنین نشان می دهد که زنان به شدت در معرض استانداردهای زیبایی لاغری هستند که در رسانه ها تبلیغ می کنند . مردان نیز در معرض بدن ایده آل لاغری و عضلانی قرار دارند و این موارد در هر دو جنس ، باعث افزایش نارضایتی از بدن می شوند .

در این مقاله به بررسی موضوع نارضایتی از بدن و علل آن می پردازیم .

نارضایتی از بدن

نارضایتی از بدن یکی از مشکلات روانپزشکی است ، تحقیقات نشان می دهد بسیاری از افراد در سراسر جهان از شکل و اندازه بدن خود ناراضی هستند و به خاطر این مسئله دچار مشکلات روحی و روانی زیادی مانند اضطراب ، افسردگی ، کاهش اعتماد به نفس و ... می شوند .  نارضایتی از بدن جنبه هایی از تصویر بدنی است که به ارزیابی منفی از اندازه ، شکل و وزن بدن بر می گردد و به تمایز بین تصویر بدن واقعی و تصویر بدن ایده آل اشاره دارد ؛ تصویر بدن یا هیکل نه تنها یک پدیده ناشی از ساختار اجتماعی است بلکه ، این مسئله به این مورد بستگی دارد که فرد چگونه با دیگران ارتباط برقرار می کند . 

علل نارضایتی از بدن

بیشتر تحقیقات محققان به نقش دو عامل ذیل در نارضایتی از بدن اشاره دارند : 

• رسانه ها
• خانواده

در ادامه مقاله به طور کامل به بررسی این دو عامل و نقش هر کدام در نارضایتی از بدن می پردازیم . 

رسانه ها

رایج ترین باور در بین اقشار علمی و مردم عامی این است که نارضایتی از بدن در زنان پاسخی به نمایش زنان لاغر در رسانه ها است . مجله ها، روزنامه ها ، تلویزیون ، فیلم ها و حتی رمان ها عمدتاً از تصاویر زنان لاغر استفاده می کنند . امکان دارد این زنان در حال تبلیغ کالایی مربوط به اندازه بدن مانند غذا یا لباس و یا کالایی خنثی مانند جاروبرقی یا کاغذ دیواری باشند ، اما همیشه و در هر حال لاغر هستند و امکان دارد آن ها شخصیت اصلی یک داستان یا صرفا عابران پیاده ای باشند که قرار است دنیای واقعی را به تصویر بکشند ، اما این دنیای واقعی همیشه با لاغری به نمایش در می آید . زنانی که که توسط رسانه ها مورد استفاده قرار می گیرند ، هر نقشی که داشته باشند و هر کجا که باشند ، عموماً لاغر هستند بنابراین متقاعد می شویم که نه تنها لاغری هنجار مطلوب است بلکه هنجار هم است . وقتی در موارد نادر ، یک زن چاق نشان داده می شود ، او معمولاً برای بیان نظری درباره چاقی حضور دارد ( مانند کمدین های چاق ) و نه صرفاً به عنوان یک زن طبیعی . تحقیقات نشان می دهد رویارویی بیشتر با تلویزیون و مجلات اثر بیشتری بر دختران نوجوان داشت ، همچنین اکثر دختران نوجوان بیان می کنند تصاویر زنان در مجله ، تصویر آن ها از شکل آرمانی زن محسوب می شود و تقریباً نیمی از آن ها به فکر کاهش وزن خواهند بود . بنابراین نارضایتی از هیکل در صورتی توسط تصاویر رسانه ای از " زن کامل " تشدید می شود که یک زن این آرمان ها را درونی کرده باشد و با این تصاویر مقایسه های اجتماعی انجام دهد . بنابراین نارضایتی از بدن به خصوص در میان زنان رایج است و به نظر می رسد رسانه ها نقش پر رنگی هم در شکل گیری و هم در ماندگار شدن آن دارند . برخی پژوهشگران عقیده دارند که زنان می توانند یاد بگیرند که به روش های مورد استفاده توسط رسانه ها نگاهی انتقادی داشته باشد و بدین وسیله تاثیر آن ها را به حداقل برساننند . در کل تماشای تصاویر لاغر ، زنان را نسبت به بدن خود منتقدتر می سازد . 

خانواده

تحقیقات نشان می دهد تاثیر خانواده در پیش بینی نارضایتی از هیکل بر حسب ارتباط بین نارضایتی از بدن مادر – دختر تمرکز کرده اند . در کل مطالعات نقش مادر را خیلی مهم می دانند و بیان می کنند مادرانی که از بدن خود ناراضی هستند  این نارضایتی را به دختران خود منتقل می کنند و باعث نارضایتی از بدن در دختران می شود . مادران دختران مبتلا به بی اشتهایی عصبی نسبت به مادران دختران غیر مبتلا نارضایتی از بدن بیشتری نشان می دهند ، در کل مطالعات ارتباط مستقیمی بین سطوح نگرانی درباره وزن مادران و دختران رابطه مثبتی گزارش کردند . برخی تحقیقات بیان کرده اند رابطه در هم تنیده  بین مادر و دختر ممکن است باعث شود دختران از بدن خود ناراضی باشند . در واقع روابط مادر و دختری که اجازه خود مختاری و احساس استقلال ضعیف به هر دو طرف می دهد که پیش بینی می کند که در آینده هر دو طرف دچار مشکلات روحی و روانی می شوند . در کل ناراضی بودن از هیکل در بین افراد خیلی رایج است و شیوع دارد و امکان دارد به علت رسانه ها و خانواده به وجود آید . رایج ترین پیامدههای نارضایتی از بدن رژیم گرفتن و تلاش برای تغییر اندازه بدن از طریق کمتر خوردن است . برای اطلاعات بیشتر در مورد تاثیر جامعه در نحوه ارزیابی بدن خود در افراد در کانال تلگرام روان شناسی اجتماعی عضو شوید یا اگر از هیکل و بدن خود ناراضی هستید با  مشاوره تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید . 

منابع :
روانشناسی سلامت ، جین اگدن ، ترجمه محسن کچویی
تصویر بدن در دیدگاه ها و مکاتب روانشناسی ، موسوی و همکاران ، 1395