آموزش نحوه آشنایی و احوالپرسی به کودکان اوتیسم

اوتیسم یکی از اختلالات طیف عصبی رشدی است که با اختلال مداوم در ارتباط اجتماعی ، رفتارهای تکراری ، تمایلات یا فعالیت های محدود ، و تکراری مشخص می شود . این کودکان نمی توانند تماس چشمی با دیگران برقرار کنند هم چنین این کودکان گفتار تکراری دارند و هنگام اشاره کردن به خود از کلمه شما استفاده می کنند . کودکان نوپا مبتلا به اوتیسم به ماهی تابه و جاروبرقی خیلی علاقه دارد . درحالی که ژنتیک یکی از عوامل بروز اوتیسم است این اختلال می تواند توسط هر عاملی که سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار می دهد ایجاد شود . متاسفانه اوتیسم در تمامی نقاط دنیا ، در تمام سطوح اجتماعی و اقتصادی و در تمام گروه های نژادی و قومیت ها دیده می شود .  

در این مقاله به بررسی آموزش نحوه آشنایی و احوالپرسی به کودکان اوتیسم می پردازیم .

اهمیت مسئله آشنایی و احوالپرسی با دیگران به کودکان اوتیسم

کاربرد مهارت آموزش نحوه آشنایی و احوالپرسی به کودکان اوتیسم برای بسیاری از کودکان دشوار است . با این وجود خردسالانی که مستعد اختلالات اضطرابی هستند در این مهارت اجتماعی مشکل اساسی دارند . توانایی معارفه با دیگران به صورت مستقل مرحله مهمی در عدم وابستگی اجتماعی به والدین است . منظور این است که کودکان دیگر انتطار نداشته باشد که والدین به جای آن ها با دیگران سلام و احوالپرسی می کند . 
در جلسات مربیگری اجتماعی ما به کودک می آموزیم که کاری انجام می دهد یا جمله ی که بیان می کند روی هیجان دیگران تاثیر دارد . هنگامی که دوستش می گوید " سلام " اگر او پاسخ ندهد ممکن است دوستش غمگین یا ناراحت شود و یا فکر کند دلش نمی خواهد با او بازی کند . ما برای کودک توضیح می دهیم که وقتی با سر تکان دادن یا گفتن سلام پاسخ مناسبی نشان می دهد بیشتر اوقات چهره دوستش باز و خندان می شود .

نحوه آموزش آشنایی و احوالپرسی با دیگران به کودکان اوتیسم

نحوه آموزش آشنایی و احوالپرسی با دیگران به کودکان اوتیسم به صورت زیر است :

• نمایش یک سر تکان دادن ساده و بدون کلام به کودک ، فشار اجتماعی ملایمی به او وارد می کند تا او به این حرکت پاسخ دهد ، چه با ایما و اشاره چه با کلام یا هردو .
• پس از این که توضیح و تمرین مهارت انجام شد ، نشانه « یا الله سلام » را به عنوان سرنخی برای این مهارت معرفی کنید. نشانه « یا الله » به طور متناوب در طول برنامه استفاده می شود . ( می توان از کلمات مشابه مانند آفرین ، زود باش ، آهان، بارک الله ، درسته وقتشه و ... استفاده کرد ) برخی کودکان در مواقعی که با افزایش داده های حسی مواجهه می شوند مستعد وضعیتی به صورت « خشک یا منجمد شدن » نسبت به این محرک ها هستند . کاربرد این نشانه به کودکان کمک می کند تا جهت توجه خود را اصلاح کنند و با تعقیر توجه خود را اصلاح کنند و با تغییر توجه به سمت محرک مناسب بتوانند به تعامل اجتماعی ادامه دهند .

نکات مهم در هنگام آموزش مهارت سلام و احوالپرسی به کودکان اوتیسم

نکات مهم در هنگام آموزش مهارت سلام و احوالپرسی به کودکان اوتیسم این چنین است که نحوه پاسخ کودک را به سلام و احوالپرسی یادداشت کنید . آیا او به افراد آشنا « سلام » می کند یا سر تکان می دهد ؟ آیا افراد خانواده به کودک « سلام » می گویند ولی او در ادامه هیچ پاسخی نمی دهد ؟ به زمینه‌ای که کودک در طی آن به سلام اطرافیان " پاسخ می دهد " یا " پاسخ نمی دهد " به صورت ویژه توجه کنید . آیا کودک در پاسخ به همسالان در مقایسه با بزرگسالان بیشتر مشکل دارد؟
در آغاز کار پیشنهاد می کنیم ، یک سیستم پاداش دهی برقرار کنید که به راحتی قابل استفاده باشد مانند ژتون یا هر چیزی دیگری که بتوان در جیب گذاشت و با خود به مکان های مختلف برد . هنگامی که می بیند فردی به شما نزدیک می‌شود ، می توانید به کودک یاد آور شوید اکنون فرصت دارد پاداش بگیرد به شرطی که به آن فرد سلام کند . اگر کودک این کار را انجام داد به او پاداش دهید ، و سپس دفعه بعدی که احوال پرسی کرد از این تجربه برای ایجاد اعتماد به نفس در او بهره بگیرید (« یادته اون هفته چطوری به عمو سلام کردی ؟ بیا این کارو دوباره انجام بدیم ») . با این وجود ، اگر او هنوز برای شروع سلام و احوال پرسی مشکل دارد ، به او یادآوری کنید که فرصت های زیادی برای کسب پاداش خواهد داشت .

اگر نیاز به اطلاعات بیشتری در مورد سایر مشکلات روحی و روانی کودکی ماند بیش فعالی ، ترس ، اوتیسم ، سلوک ، خجالت ، ناخن جویدن ، شب ادراری ، کابوس و ... دارید در کانال تلگرام اختلالات روان شناختی و مهارت های زندگی متعلق به سایت مشاوره خانواده فیلیا عضو شوید . یا اگر با کودک اوتیسم مواجه هستید و به دنبال راه حل هستید با مشاوره تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید . 

منابع :
آموزش و کاربرد نشانه های ارتباط اجتماعی برای خردسالان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم و مشکلات مشابه ، تالیف تارین واروگیز ، ترجمه مریم سجادیان و دکتر زهرا شهریور

مقایسه ویژگی های آوایی- واجی و صرفی- نحوی کودکان مبتلا به اوتیسم با کودکان سالم ، رحیمه روح پرور و همکاران ، 1393