بی خوابی و علائم آن

خواب یک عملکرد طبیعی بدن انسان است که نقش مهمی در حفظ سلامت روانی و جسمی افراد دارد . هرگونه مشکل در خواب طبیعی می تواند روی سلامت تاثیر داشته باشد . یکی از انواع مشکلات خواب ، بی خوابی است که شایع ترین مشکل خواب بوده و شیوع آن در جمعیت بین 10 درصد تا 35 درصد است و حدود 50 درصد بزرگسالان این اختلال را دارند . سه ویژگی شکایت ذهنی از ناتوانی از رفتن به خواب ، حفظ خواب و نداشتن خواب نیروبخش دارد . هم چنین این افراد در طول روز احساس خستگی ، خواب آلودگی ، مشکل تمرکز و توجه ، بی قراری ، عدم تحمل استرس و مشکلات خلقی و روحی دارند . در این مقاله به بررسی موضوع بی خوابی و علائم آن شامل بی خوابی چیست ، علائم و نشانه های بی خوابی ، شیوع بی خوابی  و تشخیص اختلال بی خوابی می پردازیم .

بی خوابی چیست ؟

بی خوابی عبارت است از اشکال در شروع یا تداوم خواب . بی خوابی شایع ترین مشکل خواب است و امکان دارد مداوم یا گذرا باشد . بی خوابی کوتاه مدت معمولاً به علت اضطراب است مانند اضطراب امتحان یا مصاحبه شغلی .هم چنین بی خوابی کوتاه مدت ممکن است به علت سوگ ، فقدان عزیزان یا هر تغییر دیگری یا استرس که به فرد وارد می شود رخ دهد . هم چنین گاهی شروع اختلالات روان پریشی یا افسردگی شدید با بی خوابی شروع می شوند . درمان دارویی بی خوابی کوتاه مدت است چون بعد از قطع دارو دوباره بی خوابی بر می گردد .

علائم و نشانه های بی خوابی

در زیر ویژگی ها و علائم اختلال بی خوابی بیان می شود :

• ویژگی اصلی اختلال بی خوابی نارضایتی از کیفیت یا کمیت خواب است .
• این افراد مشکل شروع کردن خواب دارند .
• این افراد مشکل حفظ خواب ( مثلاً مدام وسط خواب بیدار می شود و نمی تواند دوباره بخوابد ) دارند . مشکل حفظ خواب یا بیدار شدن در وسط خواب شایع ترین و بیشترین نشانه بی خوابی است 
• این افراد صبح زود از خواب بیدار می شوند و نمی توانند دوباره به خواب برگردند . 
• مشکل بی خوابی آن ها حداقل هفته ای 3 شب به مدت 3 ماه وجود دارد . 
• مشکل بی خوابی آن ها به علت بیماری های دیگر مانند مشکلات جسمی و مشکلات روانی یا اعتیاد به مواد مخدر نیست
• این افراد با وجود این که فرصت دارند بخوابند اما مشکل بی خوابی دارند و نمی توانند به اندازه کافی بخوابند . 
• خواب آن ها غیرنیروبخش است یعنی با وجود این که مدت کافی خوابیده است اما فرد احساس می کند استراحت نکرده است .
• بی خوابی در این افراد باعث می شود نتوانند فعالیت های اجتماعی ، شغلی ، خانوادگی ، تحصیلی  ، آموزشی و دیگر زمینه های مهم زندگی خود را انجام دهند .
• افراد مبتلا به بی خوابی زیاد ممکن است عادت های خواب ناسازگارانه مانند گذراندن زمان بیش از حد در بستر ، چرت زدن ، و خواب نامنظم دارند هم چنین شناخت های ناسازگارانه مانند ترس از خواب آلودگی ، نگرانی در مورد اختلالات روز ، زیر نظر گرفتن ساعت را نیز در مدت بی خوابی دارند . 

شیوع بی خوابی

تقریباً یک سوم بزرگسالان از نشانه های بی خوابی شکایت دارند ، 10 تا 15 درصد این افراد دچار اختلالات روز مرتبط می شوند و 6 درصد تا 10 درصد نشانه هایی دارند که نشانه های اختلال بی خوابی را نشان می دهند . اختلال بی خوابی از تمام اختلالات خواب شایع تر است هم چنین زنان بیشتر از مردان از بی خوابی شکایت می کنند . 40 تا 50 درصد افراد مبتلا به بی خوابی مشکل روانی دیگر نیز دارند . 

تشخیص اختلال بی خوابی 

برای تشخیص اختلال بی خوابی افراد باید علائم و نشانه های بی خوابی را حداقل هر هفته به مدت 3 شب برای مدت حداقل 3 ماه داشته باشند تا طبق تشخیص روانپزشک و روانشناس تشخیص اختلال بی خوابی بگیرند .

برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع مشکلات خواب مانند ترس از خواب ، بی خوابی ، پرخوابی ، کابوس ، بختک ، راه رفتن در خواب و ... در کانال تلگرام اختلالات روان شناختی و مهارت های زندگی متعلق به سایت مشاوره خانواده فیلیا عضو شوید . یا اگر تمایل به درمان مشکلات روحی و روانی خود در زمینه های مختلف ازدواج ، طلاق ، تربیت فرزندان ، مشکلات زناشویی ، رابطه با جنس مخالف ، بیماری های روانی و ... دارید با مشاوره تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید .

منابع :
تبیین پیامدهای بی خوابی مزمن : یک مطالعه کیفی ، خزایی و رضایی ، 1394
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، یحیی سیدمحمدی
خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک ، ترجمه فرزین رضاعی ، 2007