پرخوابی و علائم آن

خواب بخش مهمی از زندگی انسان محسوب می شود . اختلالات خواب بسیار شایع هستند و اثرات مستقیم و غیر مستقیمی بر سایر جنبه های زندگی دارند . یکی از انواع مشکلات خواب ، اختلال پرخوابی است ، که به راحتی می تواند عملکرد فرد را مختل کند . پرخوابی در برخی موارد تا 20 ساعت هم ادامه دارد ولی متوسط خواب افراد پرخواب 9.5 ساعت است هر چند این افراد می توانند در روزهای کاری خواب خود را کم کنند ولی در تعطیلات و آخر هفته خواب آن ها به مقدار زیادی بیشتر از 3 ساعت از حالت عادی می خوابند و بیدار شدن آن ها خیلی دشوار است . هرچند خواب بهترین روش برای آرامش است . ولی خواب زیاد مثلاً بیشتر از 9 ساعت همراه با عدم تحرک و ورزش به اندازه مصرف سیگار مضر است . پرخوابی به طور کامل در اغلب موارد در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی مشخص می شود . به عبارت دیگر شروع پرخوابی از 17 تا 24 سالگی است . افراد مبتلا به اختلال پرخوابی 10 تا 15 سال بعد از پیدایش اولین نشانه پرخوابی تشخیص داده می شوند هم چنین پرخوابی به تدریج شروع می شود به طوری که نشانه ها بین 15 تا 25 سالگی شروع می شوند . و به تدریج بین چند هفته تا چند ماه افزایش می یابند . در این مقاله به بررسی تعریف پرخوابی ، علائم و نشانه های پرخوابی ، شیوع پر خوابی و تشخیص پرخوابی می پردازیم .

پرخوابی چیست ؟

پرخوابی عبارت است از زیادی زمان خواب ، خواب آلودگی مفرط روزانه و یا در برخی مواقع هر دو . اصطلاح خواب آلودگی باید در مورد بیمارانی به کار رود که از خواب آلودگی ناراضی هستند ، به طور ناگهانی در حالت بیداری به خواب می روند ، حملات خواب دارند و نمی توانند بیدار بمانند . این اصطلاح نباید در مورد کسانی به کار برود که به علت خستگی و فرسودگی خواب آلوده هستند ولی این تمایز همیشه روشن نیست . شکایت از پرخوابی خیلی کمتر از بی خوابی است ( 5 درصد افراد بزرگسال ) ولی اگر پزشک نسبت به این اختلال هشیار باشد چندان هم نادر نیست .

علائم و نشانه های پرخوابی

در زیر ویژگی ها و علائم اختلال پرخوابی بیان می شود :

• پرخوابی اصطلاح تشخیصی کلی است و نشانه های مقدار بیش از حد خواب ( مانند خواب شبانه طولانی یا خواب هنگام روز غیرارادی ) کیفیت بد بیداری ( یعنی گرایش به خواب در مدت بیداری که با مشکل بیدار شدن یا ناتوانی در بیدار ماندن هنگامی که ضرورت دارد نشان داده می شود .
• دوره های پشت سرهم و مکرر خواب یا فرو رفتن در خواب حداقل به مدت 3 روز در هفته
• این افراد بیشتر از 9 ساعت می خوابند و زمانی که بیدار می شوند احساس می کنند خواب آن ها غیر نیروبخش است یعنی با وجود این که مدت کافی خوابیده است اما فرد احساس می کند استراحت نکرده است .
• پرخوابی حداقل 3 بار در هفته به مدت حداقل 3 ماه روی می دهد
• پرخوابی باعث ناراحتی و مشکل فرد در زمینه های اجتماعی ، شغلی ، و تحصیلی یا دیگر زمینه های شناختی مانند توجه ، تمرکز می شود .
• پرخوابی به علت اعتیاد به مواد مخدر ، و بیماری های جسمی نیست .

شیوع پرخوابی

تقریباً 5 درصد تا 10 درصد افرادی که در کلینیک های اختلالات خواب از خواب آلودگی هنگام روز شکایت می کنند مبتلا به اختلال پرخوابی هستند . حدود 1 درصد دوره های لختی خواب دارند ( لختی خواب یعنی فرد زمانی که از خواب بیدار می شود هر چند در این مدت بیدار است ولی چالاکی حرکت کمی دارد ، رفتار او خیلی نامناسب است توجه و تمرکز پایینی دارد نمی تواند زمان و مکان خود را تشخیص دهد و احساس گیجی می کند ) . شیوع پرخوابی در مردان و زنان برابر است .

تشخیص اختلال پرخوابی

برای تشخیص اختلال پرخوابی افراد باید علائم و نشانه های پر خوابی را حداقل هر هفته به مدت 3 شب برای مدت حداقل 3 ماه داشته باشند تا طبق نظر روانپزشک و روانشناس تشخیص اختلال پرخوابی بگیرند . 

برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع مشکلات خواب و نشانه های آن ها و هم چنین درمان آن ها در کانال تلگرام اختلالات روان شناختی و مهارت های زندگی متعلق به سایت مشاوره خانواده فیلیا عضو شوید . یا اگر مشکل پرخوابی دارید و قصد درمان دارید یا در دیگر زمینه های روانشناسی مانند ازدواج ، طلاق ، تربیت فرزندان ، اعتیاد ، رابطه عاطفی با جنس مخالف ، دوستی دختر و پسر ، مشکلات کودکان مانند شب ادراری ، ناخن جویدن ، لکنت زبان و ... بیماری های روحی مانند اضطراب ، افسردگی ، وسواس ، اسکیزوفرنی ، مشکلات شخصیت ،مشکلات جنسی و ... سوال دارید با مشاوره تلفنی روانشناسی فیلیا تماس بگیرید تا از کمک مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی فیلیا استفاده کنید .

منابع :
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، یحیی سیدمحمدی
خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک ، ترجمه فرزین رضاعی ، 2007