فشار روانی چیست

اغلب ما در بسیاری از مواقع در شرایطی بحرانی قرار گرفته ایم و فشار روانی را تجربه کرده ایم . فشار روانی زمانی ایجاد می شود که تنشی در زندگی فرد وجود داشته باشد که از آستانه تحمل فرد بالاتر باشد و می تواند از درون انسان سرچشمه بگیرد یا به دلیل محرک های بیرونی در فرد به وجود آمده باشد .

امروزه بیشتر مشکلات جسمانی و روانی که برای افراد به وجود می آید به دلیل استرس و فشار روانی است . پاسخ بدن به فشار روانی اگر بسیار بالا باشد و به عبارتی بدن توانایی مقابله با ان فشار روانی را نداشته باشد باعث به وجود آمدن بسیاری از اختلالات در بدن فرد می شود . در ادامه مقاله به تعریف فشار روانی و پاسخ بدن به فشارهای روانی می پردازیم .

فشار روانی چیست

برای تعرف فشار روانی و متوجه شدن این مفهوم به مثال زیر دقت کنید : 
تصور کنید که امتحان شیمی دارید و دو روز قبل امتحان می خواهید مطالعه را شروع کنید ، سرانجام وقتی می خواهید شروع به مطالعه کنید متوجه می شوید یادداشت های کلاسی تان را آخر هفته در خانه پدر و مادرتان جا گذاشته اید ، هول می کنید و با انها تماس می گیرید و قرار می شود آنها را برایتان ارسال کنند.

به رختخواب می روید ولی نمی توانید بخوابید و روز بعد به خاطر بدخوابی و نگرانی خسته اید ، در نهایت فردا یادداشت ها به دستتان می رسد اما امروز کلاس دارید و مجبورید شب آنها را بخوانید ، شب وقتی آماده مطالعه می شوید متوجه می شوید هم اتاقی تان مهمانی دارد و شما فراموش کرده اید و اکنون با عجله به دنبال جای دیگری برای مطالعه می گردید و به کتابخانه می روید ولی انقدر خسته و نگرانید که نمی توانید روی موضوع تمرکز کنید ، در نهایت نیمه شب از کتابخانه خارج می شوید و به خانه می روید ولی می بینید هنوز مهمانی تمام نشده است و به خاطر سرو صدا شما نمی توانید مطالعه کنید.

 احساس می کنید بار زیادی رو دوشتان است و با نگرانی پس از چند ساعت به رختخواب می روید اما احساس می کنید که نمی توانید بخوابید . ناراحت و نگرانید و احساس می کنید برای امتحان فردا آمادگی ندارید ف اوضاع از کنترل شما خارج شده است ، متوجه می شوید سردرد گرفته اید ، با اینکه در رختخوابتان هستید قلبتان تند می زندو  کف دستتان و بدنتان عرق می کند و نمی دانید چه کار کنید، هم برای امتحان اماده نیستید و هم باید چند ساعت بخوابید ... 

این یعنی فشار روانی ! 
احساس در هم پیچیده شدن به واسطه رویدادهایی که به نظر می رسد نمی توانید آنها را کنترل کنید . رویدادهایی که علل فشار روانی هستند محرک های تنش زا نامیده می شوند و چند ویژگی مشترک دارند : 

• محرک های تنش زا از این نظر که حالتی از احساس درهم پیچیده شدن یا تحمل بار زیاد به وجود می آورند که فرد اصلا نمی تواند آن را به مدت بیشتری تحمل کند ، قدرتمند و شدید هستند . 

• محرک های تنش زا اغلب موجب بروز تمایلاتی متضاد می شوند مثل خواستن یا نخواستن کاری یا چیزی مثلا بخواهید مطالعه کنید ولی از طرفی بخواهید تا جایی که ممکن است آن را عقب بیندازید . 

• محرک های تنش زا غیر قابل کنترل اند و قدرت تاثیر گذاری بر آنها را نداریم مثل امتحان . 

پاسخ بدن به فشار روانی

اولین پاسخی که بدن به فشار روانی می دهد پاسخ جنگ و گریز است ولی اگر فشار روانی برای مدتی ادامه داشته باشد بعد از جنگ وگریز مراحل دیگری نیز در پاسخ به فشار روانی به وجود می آید . مراحل پاسخ به فشار روانی شامل موارد زیر می باشد : 

1. مرحله اول ، مرحله هشدار یا همان جنگ و گریز : این پاسخ بدن ناشی از فعالیت سیستم دستگاه عصبی سمپاتیک و دستگاه عصبی پیرامونی است . در این واکنش ها هومون هایی که بدن را برای چالش آماده می سازند در بدن ترشح می شوند . مثال : وقتی که از وسط خیابان در حال عبور هستید و صداب بوق بلند یک ماشین شما را دچار استرس می کند، تا حدودی از جا می پرید ، قلبتان تند می زند ، فشار خونتان بالا می رود و کف دستتان عرق می کند . این همان پاسخ فیزیولوژیک بدن یا جنگ وگریز است . این حالت معمولا کوتاه است و شاید یک دقیقه طول بکشد . 

2. مرحله دوم ، مقاومت : در این مرحله بدن بیش از حد معمول از منابع خود استفاده می کند و در برابر فشار روانی مقاومت می کند اما این کار تلاش و انرژی زیادی را می طلبد .

3. مرحله سوم ، فرسودگی : اگر فشار روانی برای مدت زیادی ادامه پیدا کند و به این مرحله برسد ، منابع جسمی فرد تحلیل می رود و در برابر بیماری آسیب پذیر کمی شود . 

سوالات متداول

1- ✔️ فشار روانی چیست؟

✔️ احساس در هم پیچیده شدن به واسطه رویداد هایی که به نظر می رسد کنترلی بر آن ها وجود ندارد. توضیحات تکمیلی در این خصوص به همراه مثال عینی فشار روانی در متن مقاله بیان شده است.

2- ✔️ اولین پاسخ بدن به فشار روانی چیست؟

✔️ نخستین پاسخ بدن به فشار روانی، پاسخ جنگ و گریز است که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است.

3- ✔️ چگونه فرد در برابر فشار روانی بیمار می شود؟

✔️ در آخرین مرحله پاسخ بدن به فشار روانی که مرحله فرسودگی است، همانطور که در مقاله عنوان شده بدن در برابر بیماری ها آسیب پذیر می شود.