مرگ و کودکان

مرگ اعضای خانواده یا نزدیک بودن مرگ یکی از اعضای خانواده به دلیل ابتلا به بیماری خطرناک یکی از پر استرس ترین وقایع زندگی کودک است و این را هم می دانیم که این اتفاق نایاب نیست و برای بسیاری از کودکان چنین تجربه ای پیش می آید . حتی در بسیاری از مواقع که خود کودک بیماری مرگبار دارد باید با محتمل بودن مرگ خود نیز کنار بیاید . با وجود اینکه والدین سعی می کنند کودکان به مرگ فکر نکنند ، کودکان در طول زندگی خود به آن بر می خورند و این بسیار طبیعی است که والدین ندانند چگونه با این مساله برخورد کنند و ان را چگونه برای کودک توضییح بدهند . در ادامه این مقاله به بررسی مفهوم مرگ و کودکان پرداخته و فهم کودکان از مرگ و سازگاری کودکان با مرگ را بیان می کنیم .

فهم کودکان از مرگ

طبق نظریه پیاژه کودکان مرگ را به طور کامل نمی فهمند ؛ کودکان در 2 تا 6 سالگی خودمحور هستند و همان چیزی را که در لحظه تجربه می کنند می فهمند و نمی توانند دیدگاه دیگران را در نظر بگیرند . کودکان در این مرحله فهم ناقصی از چهار مولفه اصلی مرگ دارند : 

1. برگشت ناپذیری مرگ : نمی فهمند جسم فرد فوت شده دوباره بر می گردد . 

2. همگانی بودن مرگ : نمی فهمند هر موجود زنده ای ممکن است بمیرد . 

3. تاثیر مرگ بر جسم : نمی فهمند بعد از مرگ تمام علائم حیاتی شخص قطع می شود و فرد فوت شده دیگر نمی تواند غذا بخورد ، احساس کند و بفهمد . 

4. مرگ ناشی از یک رویداد خاص : مرگ خاصل از بیماری ، پیری ، تصادف و ....

کودکان در 7 تا 10 سالگی کم کم به همگانی بودن مرگ پی می برند ولی باز هم مرگی را برای خودشان تصور نمی کنند و فکر می کنند فقط افراد پیر می میرند . در نوجوانی درک کودکان از مرگ کامل می شود و نظریات دینی انتزاعی را هم درک می کنند . البته همه کودکان این زنجیره رشدی را به این صورت طی نمی کنند و ممکن است در یک مرحله اطلاعاتی بیش از دیگران داشته باشند. اکثر بچه در 7 سالگی مفهوم مرگ را به طور کامل می فهمند و کودکانی که تجربه ای از مرگ دارند و آن را در نزدیکان خود دیده اند اطلاعات مشروح تری درباره مرگ دارند . فهم کودکان از مرگ رابطه منظمی با سن و رشد شناختی دارد ولی تجربه کودکان از مزگ عزیران ، حیوانات خانگی به ویژه در کودکی به کامل شدن مفهوم مرگ درکودکان کمک می کند . 

سازگاری کودکان با مرگ و عوامل موثر بر آن

سازگاری کودکان با مرگ به عوامل زیادی بستگی دارد . کودکان زمانی که یکی از عزیران خود را از دست می دهند در معرض مشکلات رفتاری و هیجانی زیادی قرار می گیرند . وقتی پدر یا مادر فوت می کند کودک یک سری محرومیت دیگری مانند محدودیت مالی ، عدم دسترسی به والدی دیگر و ... بین مرگ والدین و ابتلای کودک به اختلالات روانی چند هفته پس از آن رابطه شدیدی وجود دارد . واکنش فوری کودکان به مرگ عزیران عبارتند از : اضطراب شدید ، گریه و بداخلاقی ، وابستگی شدید ، مشکلات مرتبط با جدایی  مانند اضطراب جدایی ، افزایش پرخاشگری ، کابوس و مشکلات خواب ، ترس از مصدومیت ، مشکلات مرتبط با توالت رفتن ، بی اشتهایی ، بی قراری ، از دست دادن تمرکز حواس و مشکلات یادگیری . این مشکلات بلافاصله بعد از مرگ به وجود می آیند ولی 6 تا 12 ماه پس از آن به تدریج کم می شوند . این کودکان در طول این مدت به کمک متخصص نیاز دارند تا بتوانند سازگاری مناسبی با این موضوع داشته باشند . تحقیقات نشان داده اند دخترها بیشتر از مرگ خواهر یا برادر خود ضربه می خورند و پسرها بیشتر از مرگ والدین . هم چنین کودکان در برابر نشانه های اختلال استرس پس از سانحه آسیب پذیرتر هستند . ماهیت مرگ نیز بر سازگاری کودک تاثیر می گذارد بچه هایی که پدر و مادرشان بر اثر خودکشی می میرند بیشتر ازبچه هایی که پدر و مادرشان در اثر افسردگی می میرند نشانه های اختلال را نشان می دهند . 
در این هنگام والدین باید بر دسترسی کودکان بر رسانه ها نظارت داشته باشند و بدانند که چنین بچه هایی گاهی اوقات برای مفهوم کردن واقعه یکسره درباره آن حرف می زنند و آن را نمایش می دهند . حفظ نظم و بازگرداندن روال عادی زندگی ، احساس قابل پیش بینی بودن زندگی و کنترل داشتن بر زندگی را به کودک باز می گرداند . 

سوالات متداول

1- ✔️ فهم کودکان از مرگ چیست؟

✔️ طبق نظریه پیاژه کودکان مرگ را به طور کامل نمی فهمند و در سن 2 تا 6 سالگی مفهومی دارند که در متن مقاله شرح داده شده است.

2- ✔️ سازگاری کودکان با مرگ و عوامل موثر بر آن چگونه است؟

✔️ کودکان زمانی که یکی از عزیران خود را از دست می دهند در معرض مشکلات رفتاری و هیجانی زیادی قرار می گیرند که در متن مقاله مطرح شده است.

3- ✔️ کودکان در چه سنی مفهوم مرگ را به دست می آورند؟

✔️ کودکان در 2 تا 6 سالگی خودمحور هستند و همان چیزی را که در لحظه تجربه می کنند می فهمند که درمتن مقاله سن دریافت مفهوم مرگ در آن ها ذکر شده است.