بالا رفتن مشکلات اضطرابی به خاطر کرونا

به نقل از روابط عمومی مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن ‌سینا ، به مناسب روز جهانی خانواده و هفته ملی جمعیت این مرکز اقدام به برگزاری کمپین آگاهی ‌رسانی سلامت خانواده کرده است و در در این کمپین، که از ۲۷ تا ۳۱ اردیبهشت برگزار می‌ شود ، نشست‌ هایی با حضور متخصصان درباره موضوعات مختلف مرتبط با خانواده ، بهداشت باروری و ناباروری برگزار می ‌شود و به صورت زنده از صفحه رسمی اینستاگرام این مرکز پخش می ‌شود .

در سومین نشست این کمپین که به موضوع بهداشت روان در دوران کرونا اختصاص داشت ، دکتر بهزاد قربانی ، متخصص بیماری‌ های اعصاب و روان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌ سینا درباره شیوع اختلالات اضطرابی گفت : شایع‌ ترین اختلال در بشر، چه در حوزه پزشکی و چه روانپزشکی ، اختلال اضطراب است . حدود یک‌ سوم بیماری ‌ها ریشه در اضطراب دارند و وقتی یک عامل استرس‌ زا مانند کرونا وارد می ‌شود ، شیوع و شدت اختلالات اضطرابی افزایش می ‌یابد .

قربانی با برشمردن انواع اختلالات اضطرابی افزود : سرآمد اختلالات اضطرابی وسواس است که شرایط فعلی موجب تشدید آن می‌شود . نوع بعدی فوبیا یا هراس است. ما با مواردی مواجه ‌ایم که بیش از سه ماه است از ترس ابتلا به بیماری از منزل خارج نشده‌ اند . درست است که افراد مبتلا به بیماری‌ های ایمنی و زمینه ‌ای و سالمندان تا حد امکان باید در خانه بمانند اما افراد جوان و سالم نباید خود را در خانه حبس کنند . این نوع مواجهه نشان‌ دهنده فوبیا است . نوع دیگر اختلال اضطرابی ، حمله ‌های پانیک است . در یک ماه نخست شیوع بیماری ، شیوع این حملات به ‌مراتب افزایش یافت . در حملات پانیک فرد به دلیل حملات اضطراب دچار تپش قلب و تنگی نفس می‌ شود و احساس خفگی می‌ کند . به دلیل تشابه علائم این اختلال با بیماری کووید ۱۹ ، یعنی تنگی نفس ، بسیاری گمان می‌کردند به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و به مراکز درمانی مراجعه می‌ کردند و خود این مراجعه خطر ابتلا به ویروس را افزایش می ‌داد . در حالی که این حملات در اغلب موارد ظرف دو تا سه دقیقه و در موارد نادر ، حداکثر تا ده دقیقه و با رفتن فردا به محیط باز و هوای آزاد برطرف می‌ شود . نوع دیگر اختلال اضطرابی نیز اختلال پس از تروما (PTSD) است که به ویژه پس از زلزله اخیر بیشتر بروز پیدا کرد .

این روانپزشک با تأکید بر لزوم انطباق با شرایط جدید ، افزود : گفته می ‌شود که کرونا ممکن است به‌زودی ریشه ‌کن نشود و بنابراین ، باید همه ما به زندگی در کنار این ویروس عادت کنیم . یعنی نباید اجازه دهیم که شیوع این ویروس کار و زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهد . به ویژه اکنون که مشاغل و فعالیت‌ ها به روند عادی بازگشته ‌اند ، همه ما می‌ توانیم با رعایت اصول ساده بهداشتی مانند شست‌ و شوی دست ‌ها ، استفاده از ماسک در محیط ‌های شلوغ و رعایت فاصله اجتماعی ، از خودمان در برابر این ویروس محافظت کنیم .

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌ سینا درباره قرنطینه کامل کودکان در منزل هشدار داد و گفت : برخی از والدین به دلیل وسواس یا فوبیا بیش از سه ماه است که فرزندان خود را از خانه بیرون نبرده ‌اند . این کار هم به لحاظ جسمی عوارض زیادی برای کودکان به همراه دارد ، هم به لحاظ روانی . والدین می‌ توانند فرزندان‌شان را با رعایت اصول بهداشتی برای پیاده‌ روی به مناطق خلوت و کم ‌تردد ببرند تا هم تحرک داشته باشند و هم دچار خمودگی و افسردگی نشوند .
قربانی درباره مدیریت و درمان اختلالات اضطرابی توضیح داد : درمان اصلی اختلال اضطرابی وسواس ، در سطح متوسط و شدید ، درمان دارویی است . یعنی فرد حتماً باید زیر نظر روانپزشک باشد و دارو‌های مناسب دریافت کند . دیگر اقدامات مانند درمان شناختی روانی ، ورزش، تکنیک ‌های آرام‌ سازی و یوگا ، اقدامات تکمیلی محسوب می‌ شوند . شاید موارد خفیف را بتوان با استفاده از این روش‌ ها کنترل کرد اما موارد متوسط و شدید حتماً نیاز به درمان دارویی دارد و در کنار درمان دارویی می ‌توان از این روش ‌ها به ‌عنوان درمان کمکی استفاده کرد .

این روانپزشک درباره مصرف و قطع مصرف خودسرانه دارو‌های روانپزشکی هشدار داد و گفت : متخصص بر اساس شرایط هر بیمار دارو‌های مناسب را تجویز می ‌کند و باز هم براساس شرایط بیمار تصمیم به کاهش دوز دارو یا قطع دارو می‌گیرد ؛ بنابراین هیچ کس نباید خودسرانه و بنا به توصیه افراد غیرمتخصص مصرف دارویی را آغاز کند و همچنین نباید سرخودانه ، مثلاً به دلیل اینکه حس می‌ کند حالش بهتر شده است ، دارو را به ‌ناگهان قطع کند. قطع ناگهانی دارو‌های روانپزشکی عوارض جدی دارد و هر نوع تغییر در دوز مصرفی یا قطع مصرف دارو باید طبق نظر روانپزشک و براساس شیوه تدریجی باشد که او توصیه می‌ کند . منظور از تدریجی نیز طی چند روز نیست . گاهی کاهش و قطع مصرف دارو‌ها باید طی چند ماه صورت بگیرد .

عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن ‌سینا با اشاره به مرگ و میر‌های ناشی از کرونا گفت : متأسفانه خانواده‌ هایی که عزیزان خود را در این مدت از دست دادند ، به دلیل پروتکل ‌های بهداشتی نتوانستند مراسم مرسوم سوگواری را برگزار کنند و همدردی فامیل و آشنایان از اندوه آن‌ ها کم کند . سوگ یک فرایند فیزیولوژیک است که ممکن است تا شش ماه و گاه یک سال به طول بینجامد . کسانی که عزیزان خود را از دست داده‌اند ، باید بتوانند به‌راحتی و هر وقت خواستند گریه کنند ، درباره عزیز از دست رفته خود حرف بزنند ، با دعا و نیایش خود را آرام کنند تا بدن رفته‌رفته خود را با شرایط سوگ تطبیق دهد . بنابراین ، حتی تا یک سال احساس اندوه طبیعی است ، اما اگر بیشتر طول بکشد و فرد نتواند به زندگی عادی خود برگردد ، احتمال افسردگی مطرح می‌ شود حتماً باید به روانپزشک مراجعه کند .

قربانی در پایان با اشاره به اجتناب ‌ناپذیر بودن قرارگیری در معرض عوامل استرس‌ زا خاطر نشان کرد : ما همواره در معرض عوامل گوناگون استرس ‌زا قرار داریم ، به‌ ویژه در زندگی شهری و کرونا نیز یک عامل استرس‌ زا است که به تازگی وارد زندگی ما شده است . همه ما خواه ناخواه دچار استرس ‌های گوناگون می‌ شویم و نباید منکر وجود استرس در خودمان بشویم ، فقط باید آستانه تحمل استرس را در خود بالا ببریم . ورزش و پیاده‌روی، یوگا، مدیتیشن و تکنیک ‌های آرام‌ سازی راهکار‌های غیردارویی ‌اند که می‌ توانند به بالا بردن آستانه تحمل استرس کمک کند .

منبع : دانشجو