سخت پذیرفتن جهل در افراد

سواد زندگی نوشت: «جولیا روهرر، روانشناس شخصیت در انستیتوی توسعه انسانی ماکس پلانک چند سال پیش تلاش کرد همسالان خود - دانشمندان علوم اجتماعی را وادار کند که وقتی اشتباه می کنند به طور علنی و با کمال میل آن را بپذیرند. برای این کار به همراه برخی از همکارانش سایتی را به نام «پروژه از دست دادن اعتماد به نفس» راه انداختند. این سایت به گونه‌ای طراحی شد که محققان می‌توانستند در آن اعلام کنند که دیگر به صحت یکی از یافته‌های قبلی خود اعتقاد ندارند.

روهرر می‌گوید: «من فکر می‌کنم این یک مسئله فرهنگی است که مردم تمایلی ندارند که اشتباه خود را بپذیرند؛ در حالی که امری عادی و طبیعی است و انتظار می‌رود محققان نیز اشتباهات گذشته را بپذیرند و به دلیل آن جریمه نشوند.»

انجام این پروژه بی‌دلیل نبود، زیرا تعداد زیادی از یافته‌های علمی در سال‌های اخیر رد شده‌اند. بر اساس نتایج یکی از مطالعات در بررسی مجدد ۱۰۰ آزمایش روانشناختی، تنها در ۴۰ درصد آنها نتایج قبل تکرار شد. این دوره‌ای دردناک برای دانشمندان علوم اجتماعی بوده است؛ چرا که «ندانستنِ دامنه ناآگاهی، خودْ بخشی از شرایط انسانی است.»

تلاش برای درک نادانیِ خود، تواضع فکری است و این ابزاری حیاتی برای یادگیری است؛ به‌ویژه در دنیایی که به طور فزاینده‌ای به هم پیوسته است. اکنون که فناوری، دروغ‌گفتن و انتشار اطلاعات نادرست را به سرعت باورنکردنی آسان کرده است، ما به افرادی نیاز داریم که از نظر فکری فروتن و کنجکاو باشند.

با تاکید بر این که پرورش تواضع فکری بسیار دشوار است، در این درس سه راه اصلی به سمت تواضع فکری نشان داده می‌شود:

۱. برای این که تواضع فکری بیشتری کسب کنیم، همه ما، حتی باهوش‌ترین‌مان، باید نقاط کور شناختی خود را بهتر بشناسیم. ذهن ما ناقص‌تر و نادرست‌تر از آن است که اغلب دوست داریم بپذیریم. جهل ما می‌تواند نامرئی باشد.

۲. حتی وقتی که بر این چالش بزرگ غلبه کردیم و خطاهای خود را کشف کردیم، باید به خاطر داشته باشیم که لزوماً به دلیل گفتن «اشتباه کردم» مجازات نخواهیم شد. پس باید در گفتن اشتباهات و خطاهایمان شجاع‌تر باشیم. ما به فرهنگی نیاز داریم که پذیرشِ اشتباه را جشن بگیرد.

۳. ما هرگز به تواضع ذهنی کامل نخواهیم رسید. بنابراین عقایدمان را باید متفکرانه انتخاب کنیم.

همه اینها برای گفتن این است: «فروتنی فکری آسان نیست اما فضیلتی است که ارزش تلاشش را دارد.»

منیع : ایسنا