رفتار اصولی والدین با کودکان در دوران آموزش مجازی

فشار مضاعفی که اکنون والدین به ویژه مادران ایرانی به دلیل تحصیل مجازی فرزندانشان تجربه می‌کنند به شدت بر سلامت اعصاب و روان آنها تأثیر گذاشته است. شیوع بیماری کرونا و لزوم مراقبت‌های بهداشتی از خانواده در کنار تحصیل کودکان موجب شده که مادران ایرانی به شدت تحت فشار باشند. البته این فشارها ناشی از رفتار اشتباه والدین در مواجهه با تحصیل کودکانشان است.
 
دکتر مهرداد کاظم‌زاده عطوفی، روانشناسی بالینی و معاون دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علوم پزشکی ایران به تشریح رفتار درست والدین در هنگام تحصیل مجازی فرزندانشان پرداخت و گفت: موضوع آموزش‌ مجازی تقریباً جدید است و هنوز افراد شیوه‌های هماهنگ شدن با آن را نمی‌دانند. البته باید آگاه باشیم که در آینده با اجبار بیشتری با آموزش‌ مجازی سروکار خواهیم داشت و یاد خواهیم گرفت که بخش قابل توجهی از آموزش‌ها را همین آموزش‌های مجازی تشکیل خواهند داد و باید از میزان وابستگی والدین و فرزندان به آموزش حضوری کاسته شود. مسئولان مدرسه والدین را ناظر و مسئول این آموزش‌ها می‌دانند، در صورتی که ما باید شیوه‌های خودمدیریتی را به بچه‌ها آموزش دهیم. پس ابتدا باید والدین از کمال‌گرایی و نمره 20 خواستن فاصله گیرند و بیاموزند که در آموزش مجازی یاد گرفتن اهمیت دارد.

والدین از آموزش‌ مجازی نمره 20 می‌خواهند
کاظم‌زاده عطوفی گفت: مسئله اصلی که اکنون درگیر آن هستیم و حتی موجب شده که بچه‌ها بسیار اذیت شوند، نمره 20 خواستن والدین است. آنان فکر می‌کنند که اگر بچه‌هایشان نمره 20 نگیرند، آبرویشان می‌رود. حضور والدین در گروه‌های درسی و دیده شدن تکالیف بچه‌ها از سوی سایر والدین نیز این حس را تشدید کرده است. پس اولین قدم اصلاح کمال‌گرایی والدین و دومین قدم این است که باید به درس‌ فرزندان کاملاً نظارت کنیم و شیوه‌ مستقل تربیت کردن آنان را بیاموزیم.

این روانشناس بالینی افزود: نباید بالای سر فرزند ایستاد و دستور داد که غذایت را بخور یا از خواب بیدار شو. وقتی فرزندمان را کنترل می‌کنیم، او از این کار بدش نمی‌آید، چون خیالش راحت است که فرد دیگری کارهای او را ساماندهی خواهد کرد. پس هرطور که دوست دارد تفریح می‌کند و والدین نگران، درس‌ها و سایر امور شخصی او را سامان می‌دهند.

بچه‌ها باید پاسخگوی نظام مدرسه باشند
وی تصریح کرد: فرزندان نشان می‌دهند که از این فشار ناراحت‌اند اما خیالشان راحت است که والدین نگران امور آنها هستند. در چنین شرایطی بهترین کار این است که فرزندان را رها کنید، یعنی اگر خواست بخوابد، بخوابد، حتی اگر خواب ماند. بچه‌ها باید یاد بگیرند که پاسخگوی نظام مدرسه باشند، در نتیجه زودتر از شما از خواب بلند خواهد شد.

کاظم‌زاده عطوفی آموزش مسئولیت‌پذیری به بچه‌ها از طریق رها کردن و بازخواست مسئولیت از فرزندان را بسیار مهم دانست و گفت: والدین باید به فرزندشان بگویند که چه مسئولیت‌هایی دارد و باید چه کارهایی را انجام دهد و اگر آن کارها را انجام نداد، اجازه دهند که پیامد آن را ببیند. وقتی بچه تکالیفش را انجام نداده است، والدین دقیقه 90 با عجله تلاش می‌کنند که تکلیف او را انجام دهند. این کار باعث می‌شود بچه یاد بگیرد که حتی اگر تکلیفش را انجام ندهد، والدین این کار را انجام خواهند داد.

وی تأکید کرد: والدین باید مهارت‌های زندگی را بیاموزند، زیرا داستان جدی زندگی ماست. سازمان بهداشت جهانی 10 مهارت را مطرح کرده که مهم‌ترین آن یاد گرفتن مدیریت استرس است. بهتر است والدین در کارگاه‌های مدیریت استرس و هیجانات منفی شرکت کنند تا بتوانند خود را توسعه دهند.

راه‌های مستقل کردن فرزندان
کاظم‌زاده عطوفی در پاسخ به اینکه در شرایط کنونی نقش مادر بودن با نقش معلم تداخل پیدا کرده و این امر به ارتباط مادر و کودک صدمه زده است، چگونه باید این مشکل را رفع کنیم؟ گفت: ابتدا پدر و مادر باید قبول کنند که می‌خواهند رفتارشان را تغییر دهند، سپس انتظاراتی را که از فرزندشان دارند روی کاغذ بنویسند و در مورد آنها توافق کنند و در مرحله سوم جلسه‌ای با فرزندشان بگذارند و انتظارات جدیدشان را به او بگویند و البته برای بی‌مسئولیتی کودکشان، پیامد تعیین کنند.

این روانشناس کشورمان تصریح کرد: فرزند باید به این پیامدها توجه کند. بخشی از پیامدها محرومیت است، مثلاً اگر این کار را نکنی، امکاناتی که قبلاً داشتی حذف خواهد شد اما جایزه‌های مثبت مهم است. داستان محرومیت و تشویق پیامد رفتار از قبل توافق‌شده است. یعنی والدین باید قوانین را بنویسند و پیامدهای رفتار غلط را برای فرزندشان مشخص کنند اما این کار را نمی‌کنند. وقتی فرزندشان به حرف آنها گوش نمی‌کند، در همان لحظه مجازات یا محرومیتی برای او تعیین می‌کنند. این کار تنبیه است و در روانشناسی با تنبیه موافق نیستیم اما وقتی از قبل به کودک گفته می‌شود که اگر این کار را نکنی، فلان محرومیت را خواهی داشت، جنبه تربیتی دارد و موافق اصول روانشناسی است.

منبع: میگنا